SİBİRYA SAHASI TÜRK DESTANLARINDA AİLENİN KURULMASI

Author:

Number of pages:
67-118
Language:
Year-Number:
2018-Volume 13 Issue 28

Edebi metinler, yalnızca sanatsal kaygılarla ortaya konmuş mahsuller değildir; mitolojik dönem ve sonrasına bakılacak olursa ilkel insanın yaşamsal kaygıları, gelecek nesillere bırakılması gereken hayat şifreleri ve çözümleri ile donatılmış bilgiler topluluğudur. Öyle ki bu bilgi birikimi edebiyata yaşam kurtaran bir misyon yüklemiştir. Yeni nesiller, kaosun kozmosa nasıl dönüşeceğinin bilgisini atalarından almış, kendisi de karşılaştığı problemlere benzer ve farklı yeni tepkiler vermiştir. Söz konusu benzer ve farklı tepkiler bir olmanın önemsendiği toplumlarda birlikteliğe giden yol için gerekli hususiyetler, çeşitli ritüel ve inançlara dönüşüp önem kazanmıştır. Sosyolojik olarak toplumun en küçük birimi olan aile toplumsal birliğin sembolü iken aile bağlarının gücü ise diri olmayı göstermiştir. Ailenin çözülmesi beraberinde birçok problemi doğuracağı ve toplumbilimsel manada çözülmeyi getireceğinden aile kurma yolunda atılan bütün adımlar da sıkı bir kurallar dizgesine ve toplumsal kontrol mekanizmasına tabi kılınmıştır. Kadim milletlerin anlatıları bilinç altı ve üstünde yatan kodları barındırmaktadır. Bu sebepledir ki bir milletin en eski yaratmaları bize o milletin millet olma şuurunun dinamiklerini verecektir. Zikredilen kurumun temellerinde yatan değer ve inançları görebilmek için Türk mitolojisinden de derin izler barındıran Sibirya Sahası Türk Destanları tahlil edilmiştir. Altay, Hakas, Tuva, Yakut (Saha), Şor Türklerine ait seksen yedi destan metni özelinde ailenin kuruluşunun işleneceği bu makalede; eşlerin birbirlerinde aradıkları hususiyetlerden başlanarak, evlilikte etken olan bireyler, evlilik tarzları -dünür gitmekten gerdeğe- evlilik aşamalarına kadar, Türkün düşünce sistemi içinde zamanla şekillenen, toplumsal kabul yoluyla aile olmanın ne gibi süreçleri gerektirdiği üzerinde durulacaktır. Çalışmanın ana hareket noktası ise Türk milletinin temel kodlarını taşıyan Oğuz Kağan Destanı, Dede Korkut Boyları ve Köroğlu Destanı olacaktır.

Keywords


Literary texts are not only products created with pure artistic concerns; but they are also collections of information furnished with the daily life concerns of primitive man and his life codes and solutions to hand down the next generations from the perspective of mythological period and its aftermath. Thereby, this knowledge puts a life-saving burden on the shoulders of literature. New generations took the knowledge of how chaos would turn into the cosmos, and they gave similar or different reactions to the problems encountered. So-called similar or different reactions have gained key roles and have been transformed into necessary features for being united in societies where togetherness is valued and into into a variety of rituals and beliefs. While the family, as the smallest unit of society in sociological terms, is a symbol of social unity, the power of family ties represents being unified. Since the disintegration of the family would lead to many problems and cause disintegration, all the steps taken in order to establish a family have been subjected to a string of rules and social control mechanism. The narratives of the ancient nations contain conscious and subconscious codes. Therefore, the oldest creation of a nation can provide us with the dynamics of that nation's consciousness. The Turkish myths of Siberian area that have deep traces of Turkish mythology are analyzed in order to observe the values and beliefs lying in the foundations of the institution in question. This study covers texts of eighty-seven myths from Altai, Khakas, Tuva, Yakut (Saha), and Shor Turks within the context of family concept. It also deals with the ideal characteristics that couples look for in themselves, marriage types and process (from family arranged marriages to nuptial nights) that were shaped by time within Turkish system of thought and that highlight the processes to form a family through social acceptance. The main starting point of the study is the epics of Oghuz Khan, Dede Korkut Oguz Kagan Epic, Dede Qorqut and Köroğlu which host the basic principles of Turkish nation.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,178
Number of downloads 683

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.