Bu çalışmanın amacı, Sait Faik Abasıyanık’ın Lüzumsuz Adam başlıklı öyküsünü çeviri göstergebilimi bakış açısıyla çözümlemek ve çeviri değerlendirmesi yapmaktır. Bu amaca yönelik olarak, ilk defa 1948 yılında basılan öykünün 2016 yılındaki Türkçe basımı ve Abasıyanık’ın seçilmiş öykülerinden oluşan 2014 yılındaki A Useless Man başlıklı İngilizce çevirisi seçilmiştir. Özgün metnin çözümlenmesinde Öztürk Kasar’ın (2009a) Paris Göstergebilim Okulu’nun metin çözümleme adımlarını çeviri göstergebilimi kapsamında derlediği göstergebilimsel çözümleme modeli, çeviri değerlendirmesinde ise Öztürk Kasar’ın (Öztürk Kasar ve Tuna, 2015) çeviride anlam bozucu eğilimler dizgeselliği kullanılmıştır. Göstergebilimsel çözümleme sonrasında yapılan çeviri değerlendirmesi sonucunda çeviri metindeki 32 söylemde anlam bozucu eğilim saptanmıştır. 11 söylemde anlamın aşırı yorumlanması, altı söylemde anlamın bozulması, dört söylemde anlamın bulanıklaştırılması, üç söylemde anlamın saptırılması, üç söylemde anlamın yok edilmesi, iki söylemde anlamın kaydırılması, iki söylemde anlamın çarpıtılması, bir söylemde anlamın eksik yorumlanması eğilimleri saptanmış, anlamın parçalanması eğilimine ise örnek bulunamamıştır. Bu durumda, 16 söylemdeki anlam bozucu eğilimler göstergenin anlam alanı içerisinde, 10 söylemdeki anlam bozucu eğilimler göstergenin anlam alanı sınırında, altı söylem de göstergenin anlam alanı dışındadır. Sonuç olarak, çeviri göstergebiliminin yazın çevirisinde çevirmenlere katkıda bulunduğu, anlam bozucu eğilimlere hakim bir yazın çevirmeninin gerekli gördüğü durumlarda hangi anlam bozucu eğilimlere bilinçli olarak başvurabileceğini bildiğini ve hangi yollarla anlam bozucu eğilimlerden kaçınabileceği öne sürülmüştür.
The aim of this study is to analyze the short story titled Lüzumsuz Adam by Sait Faik Abasıyanık in light of semiotics of translation and evaluate the translation of this short story. To that end, 2016 publication of the Turkish version of the short story, first published in 1948, and 2014 publication of English translation with the title A Useless Man, one of the short stories of selected stories by Abasıyanık, were chosen as data collection tools. In semiotics analysis of the original short story, semiotics analysis model compiled and proposed by Öztürk Kasar (2009a) based on the text analysis steps of Paris School of Semiotics was used while systematics of designificative tendencies in translation compiled and proposed by Öztürk Kasar (Öztürk Kasar and Tuna, 2015) was used for translation evaluation. As a result of translation evaluation following semiotics analysis of the original short story, designificative tendencies were determined in 32 contexts in the translated text. Over-interpretation of the meaning was determined in eleven contexts, alteration of the meaning was determined in six contexts, darkening of the meaning was determined in four contexts, perversion of the meaning was determined in three contexts, wiping-out of the meaning was determined in three contexts, opposition of the meaning was determined in two contexts, sliding of the meaning was determined in two contexts, under-interpretation of the meaning was determined in one context while no context was found with destruction of the meaning. Therefore, designificative tendencies in sixteen contexts were classified as within the scope of meaning, designificative tendencies in ten contexts were classified as in boundaries of meaning, while designificative tendencies in six contexts were classified as out of the boundaries of meaning. To conclude, semiotics of translation could contribute to translators in literary translation. Moreover, a literary translator with an awareness of designificative tendencies could be sure about which designificative tendencies to resort to in a conscious manner when necessary besides how to avoid those tendencies in what way.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.