Süngercilik, Osmanlı Dönemi’nden 21. yüzyılın sonlarına kadar Menteşe sahilleri ve civardaki adalarda önemli bir iş kolu ve geçim kaynağı olmuştur. Cumhuriyet’in ilanından sonra bu mesleği icra eden Rumların mübadele sonucunda göç etmeleri bu mesleğe sekte vurmuştur. Fakat, mübadele ile Türkiye’ye gelen denizci Türkler tarafından süngercilik yeniden canlandırılmıştır. Süngerciliğin gelişmesi için Türkiye Cumhuriyeti Dönemi’nde SünTAŞ adlı bir şirket tesis etmiştir. SünTAŞ, süngerciliğin gelişmesine 10 yıl kadar hizmet etmiştir. 1950’li yıllarda bu kurumun yerini Et ve Balık Kurumu almıştır. Süngerciliğin gelişmesi adına 1950’li yıllardan itibaren sünger çıkarılan Muğla ve Balıkesir’de süngercilik kooperatifleri kurulmuştur. Cumhuriyet Dönemi’nde süngercilerin karşılaştıkları temel sorunların başında ürünlerini pazarlama problemleri gelmiştir. Yunanistan ile yaşanan siyasi sorunlar nedeniyle sünger ihracatında da olumsuzluklar yaşanmıştır. Çünkü, Türk süngerinin en büyük alıcıları Yunanlı sünger tüccarları idi. Bu olumsuzluklara ek olarak 1986 yılında tüm Ege ve Akdeniz’de ortaya çıkan sünger hastalığı denizlerdeki sünger stokunu azaltmıştır. Bu olumsuz gelişmelerin üzerine devletin de sünger avını 1990’lı yıllarda tedricen yasaklaması ile bu meslek büyük oranda ortadan kalkmıştır. Bu makalenin hazırlanmasında Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Devlet İstatistik Enstitüsü yayınları, tetkik eserler ve yerel ve ulusal gazetelerden yararlanılmıştır. Araştırma ile süngercilik ile ilgili yapılmış olan çalışmalara küçük de olsa katkı sağlamanın yanında, bu alanda yapılacak yeni çalışmalara model olmak hedeflenmiştir.

From the Ottoman Empire until the end of the 21. century, sponge fishing became an important business and livelihood in the coasts of Menteşe and its surrounding islands. After the proclamation of the Republic in Turkey, the majority of Anatolian Greeks were sent to Greece by exchange. Greek sponge fishers who were spongers in Turkey were also exchanged. Due to this exchange sponge fishing declined in Turkey. The exchange of the migrant Turks who came to Anatolia were resurrected sponge fishing. Republic of Turkey build “Süntaş Company” on behalf of the development of the sponge fishing. Süntaş Company served 10 years for the development of sponge fishing. This institution was replaced by Et ve Balık Kurumu (Meat and Fish Authority) in the 1950s. New breakthroughs have been made since the 1950s for the development of sponge fishing. Sponges cooperatives were established in important sponge fishing areeas. The main problems faced by the spongers were marketing their products in the Republican era. Due to the political problems with Greece, sponge export also experienced great negativity. Because, the biggest buyers of the Turkish sponge were Greek sponge traders. In addition to these negativities, the sponge disease that occurred in the Aegean and Mediterranean regions in 1986 decreased the stock of sponges in the seas. Sponge fishing has been largely eliminated by the state’s gradual ban on sponge hunt in the 1990s. In the preparation of this article were benefited Prime Ministry Republic Archives, State Institute of Statistics publications, research works and local and national newspapers. This work in addition to contributing to the researches about sponge fishing, it is also aimed to be a model for new studies in this subject.