Bu araştırmanın konusunu Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Siirt ili sınırları içinde kalan ve Dicle Havzası’nın kuzeydoğu ucunda yer alan Orta ve Aşağı Botan Vadisi ve çevresindeki geleneksel kır konutları oluşturmaktadır. Günümüzde 30’u köy, 4’ü mezra olmak üzere 34 daimi kırsal yerleşmeyle birlikte geçici yerleşmelerin de bulunduğu Orta ve Aşağı Botan Vadisi'nde, 9621 kişi yaşamaktadır. Bu çalışmada Botan Vadisi’ndeki 34 kırsal yerleşmenin dağılışı coğrafi bakış açısıyla ele alınmış ve söz konusu yerleşmelere ait geleneksel konutların yapı ve özellikleri, doğal ortam koşullarıyla bağlantılı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca sahadaki geleneksel kır konutlarının günümüz ve gelecekteki durumu sürdürülebilirlik açısından ele alınarak değerlendirilmiştir. Genel olarak sahadaki yerleşmelerde konutlar geleneksel ve modern olarak iki şekilde sınıflandırılabilir. Sahada yapı malzemesi bakımından %66’ya yakın payla briket ve tuğlanın kullanıldığı modern betonarme konutlar ilk sırayı oluştururken, taş ve cas malzemenin kullanıldığı geleneksel konutlar ise %34’luk bir orana sahiptir. Öte yandan doğal ve ekonomik coğrafya koşullarını çok iyi şekilde yansıtan, kültürel coğrafya açısından son derece zengin öğeler barındıran geleneksel kır konutları, modernizmin sahada etkisini hissettirmesiyle birlikte yerini hızla modern ve kültürel açıdan bir değeri olmayan tek düze yeni yapılara bırakmıştır. Sayıları gittikçe azalan bu geleneksel kır konutlarının yakın gelecekte tamamen yok olma tehlikesi bulunmakta ve bu da yöre koşullarını en iyi yansıtan kültürel değerlerin kaybolmasına yol açabilir.

The subject of this research is the traditional rural dwellings in the Middle and Lower Botan Valley and its vicinity in the Southeast Anatolian Region, Siirt Province and at the north-eastern tip of the Dicle Basin. Today, there are 9621 people living in the Middle and Lower Botan Valley, where 30 are rural, 4 are hamlet, and 34 are permanent rural settlements and temporary settlements. In this study, the distribution of the 34 rural settlements in Botan Valley was considered from a geographical point of view and it was aimed to examine the structure and characteristics of the traditional dwellings of settlement in relation to the natural environment conditions. In addition, the present and future situation of the traditional rural dwelling in the field has been evaluated in terms of sustainability. Overall dwelling in settlements in the area can be classified in two ways as traditional and modern. While modern concrete dwellings using briquettes and bricks with a share close to 66% in terms of building materials constitute the first order, the traditional dwellings in which stone and cas materials are used have a ratio of 34%. On the other hand, the traditional rural dwellings, which reflect the natural and economic geographical conditions very well and contain extremely rich items in terms of cultural geography, have left the place with a single modern structure which is not worthy of modern and culturally. The decreasing number of these traditional rural dwellings are in danger of complete extinction in the near future, which may lead to the disappearance of cultural values that best reflect the local conditions.