Moda, bugün yaygın olan anlayışın aksine ne yalnızca değişiklik ihtiyacından ne de basit bir süslenme özentiliğinden kaynaklanır. Modernleşmeyle birlikte ortaya çıkan ve şehir kültüründe gözlemlenen moda, kişilerin kimliklerine, ait oldukları sınıflara, içinde bulundukları toplumun ve dönemin değerlerine dair çok çeşitli açılardan bilgi verir. Bu nedenle edebiyatta, karakter yapılarını ortaya koymak ve karakter özelliklerinden yola çıkarak anlatılan dönemin insanlarını ve insan ilişkilerini gerçekçi bir bakışla sergilemek için kişilerin modayla bağına sıklıkla dikkat çekilir. Döneminin toplumunu kurmaca dünyaya taşıyan Halid Ziya Uşaklıgil’in Aşk-ı Memnu romanında karakterlerin modayla ilişkileri hem kurgusal düzlemde hem de bu kurmaca dünyadan hareketle gerçek hayatta romanın anlattığı dönemdeki üst sınıftan insanların hareketlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini ve sınıfsal özelliklerini gözler önüne serer. Modada öncü olmak, en azından modayı takip etmek kişinin sosyal pozisyonunu belirleyen önemli bir faktördür. Karakterler, moda sayesinde görünür olabilir, prestij elde edebilir, bu yolla çevresindeki insanlar üstünde belli bir nüfuz edinebilir, hatta bu şekilde bir üst sınıfa geçiş sağlayabilir. Başta ana karakter Bihter olmak üzere romandaki kişilerin modaya ilgisi, karakterler arası ilişkileri düzenleyen, böylece anlatının akışını belirleyen temel unsurlardan biridir. Moda bu bakımdan anlatıda kilit bir pozisyondadır. Bu çalışmada, Ziyagil yalısı halkı ile Melih Bey takımı olmak üzere iki ana grupta toplanabilecek olan karakterler arasında roman boyunca görülen sınıfsal çatışmalar ve yakınlaşmalar Georg Simmel’in “moda” kavramından yola çıkarak incelenecektir.

Fashion, contrary to popular belief today, neither stems from a necessity for change nor is a simple adornment. The fashion that emerged with modernization gives information about the identities of people, the classes they belong to, the society they are in and the values of the period. In literature, therefore, how characters are involved in fashion is pointed out in to reveal their characteristics and by this means to represent the people and their relationships in the narrated period realistically. In the novel Aşk-ı Memnu written by Halid Ziya Uşaklıgil, who depicts his society in his novels, the characters’ relations with fashion reveal both the relations and the characteristics of the upper class not only in the fictional world but also in the real world of the time. Being a fashion icon or at least following the fashion is an important factor in determining one’s social position. Characters can be visible through fashion, so that they can penetrate some people around them, even move up to upper class. The attachment of characters to fashion, especially the main character Bihter, is one of the basic elements hierarchizing the relations among them, thereby affecting the flow of the narrative. Fashion in this aspect has a key position in the narrative. In this paper, class conflicts and rapprochements among the characters that can be gathered in two main groups such as people of Ziyagil mansion and Melih Bey’s group will be examined with reference to the concept of “fashion” of Georg Simmel.