Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan itibaren Türk dış politikasında bir takım sürekliliklere bağlı kalarak hareket edilmektedir. Bu süreklilikler genel olarak, maceracı ve ülkenin güvenliğini tehlikeye sokan girişimlerden uzak durmak ve ABD öncülüğündeki Batı ittifakı içerisinde dış politika üretmek olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, Türkiye’nin Batı ittifakının bir üyesi olması Türkiye’nin sürekli olarak tek taraflı politikalar üretmesi anlamı taşımamaktadır. Türkiye, çok yönlü politikalar üretebilmek adına çeşitli girişimlerde bulunmaktadır. Bu girişimler, Soğuk Savaş döneminde dış politikaya Batı ittifakı üyesi olmayan devletlerle ikili ilişkilerin iyileştirilmesi olarak yansımıştır. Soğuk Savaş’ın sona ermesi ile başlayan yeni dönemde ise ikili ilişkilerin ötesinde bölgesel düzeyde adımlar atılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda uluslararası örgütlerin kurulmasına öncülük etmek çok yönlülüğün Türk dış politikası uygulamalarındaki önemli yansımalarından bir tanesi olmuştur. Bu bağlamda, Türkiye’nin kendi inisiyatifleriyle kurulmasını sağladığı Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ve D-8 ön plana çıkmıştır. Bu örgütler sayesinde Karadeniz bölgesi ülkeleri ve Müslüman kimlikli ülkelerle ekonomik işbirliği esaslı ilişkiler kurmaya gayret eden Türkiye, bu örgütler üzerinden dış politikasına çok yönlü bir nitelik kazandırmaya çalışmıştır. Bu çalışmada, her iki örgütün de kuruluş süreci ve bu süreçteki Türkiye’nin motivasyon kaynakları incelenerek, çok yönlülük esaslı bir analiz yapılmıştır. Böylelikle ortaya çıkışları bağlamında farklılaşan her iki örgütün de ekonomiyi önceleyen nitelikleri açıklanarak, Türk dış politikasında bir süreklilik unsuru barındıran çok yönlülük yaklaşımı, bu örgütler üzerinden değerlendirilmiştir.

Since the establishment of the Turkish Republic particular continuities have been developed in Turkish foreign policy. These continuities, in general, can be summarize to avoid adventurous and risky for security attempts, and to create foreign policy within the Western alliance established US leadership. However, being a member of the Western alliance does not mean that Turkey constantly produces unilateral policies. Turkey has made various attempts in order to produce multi-dimensional policies. During the Cold War era, these attempts were in the form of bilateral relations with the non-member states of Western alliance. In the post-Cold War period, multi-dimensional foreign policy has transformed from this bilateral basis into a regional one. Accordingly, taking the lead in the establishment of international organizations become a tool of multi-dimensional foreign policy. In this context, Organization of the Black Sea Economic Cooperation and D-8 which are established by Turkey’s own initiatives come to the forefront. Turkey wanted to establish relations based on economic cooperation through these organizations. In order to provide a multi-dimensional characteristic to its foreign policy. In this study, establishment of these two organizations and Turkey’s motivation in this process is examined and analyzed in the context of multi-dimensionalism. In this way, by explaining their economic primary attribution of both organizations that are differentiated in the context of their emergence, the multi-dimensionalism approach as a continuity in Turkish foreign policy will be evaluated through these organizations.