Bu çalışmanın amacı yanmetinlerle ilgili kuramsal bilgi vermek, alt başlıkları kısmen de olsa aydınlatmak ve mümkün olduğu kadar Türk edebiyatından örnekler vermektir. Genette, yanmetinler olarak basılı kitapla ilgili var olan ve asıl metnin içinde yer almayan, ancak ona ait olan, onu tamamlayan bütün yan öğeleri tanımlamakta ve yanmetinleri iki temel öğe altında sınıflandırmaktadır. Birincisi “Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler” (Peritexte), ikincisi ise “Kitap Çevresindeki Öğeler”dir (Epitexte). “Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler” kitabın üzerinde, içinde, sağında, solunda yer alan bütün yazıları kapsamaktadır. Kısacası, asıl metne dahil olmayan ancak onu tamamlayan, kitap üzerindeki ya da içindeki bütün yazılardır. Metin Çevresindeki Yazılı Öğeleri de Genette ikiye ayırmaktadır. Bunlar “Yayımcısal Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler” (verlegerische Peritexte) ve “Yazara ait Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler”dir (auktoriale Peritexte). Örneğin biçim, dizin, kitap kapağı, iç kapak, yazı boyutu ve karakteri “Yayımcısal Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler” altında yer alırken kitap başlığı, yazar ismi, önsöz, içindekiler kısmı, ara başlıklar, kitap üzerinde yer alan tanıtım yazıları, özdeyişler “Yazara ait Metin Çevresindeki Yazılı Öğeler”dir. “Kitap Çevresindeki Öğeler” ise kitabın üstünde ya da içinde yer almayan, ancak kitapla ilgili başka yerlerde çıkan yazılar, reklamlar, söyleşiler, konuşmalar vs. gibi öğelerdir. “Kitap Çevresindeki Öğeler”i de gene Genette ikiye ayırmaktadır birincisi “Kamusal olan Kitap Çevresindeki Yazılı Öğeler”, diğeri ise “Özel olan Kitap Çevresindeki Öğelerdir.” “Kamusal olan Kitap Çevresindeki Yazılı Öğeler”in altında ise “Yayımcısal Kitap Çevresindeki Yazılı Öğeler”, “Yarı Resmi Yad Kitap Çevresindeki Yazılı Metinler”, “Kamusal Yazara ait Kitap Çevresindeki Metinler” yer alırken “Özel Kitap Çevresindeki Öğeler”e ilişkin başlık altında ise “mektuplaşma”, “günlükler”, kısaca, yazara ait olan “özel konuşmalar” vs. yer almaktadır.

The aim of the present study is to give theoretical information about ‘Paratexte’, to illuminate subheadings about it partially and to give examples from Turkish literature as much as possible. Genette defines ‘Paratexte’ as all side elements which exist about a published book and do not exist in the original text; yet, belong to the text and complete it and he classifies Paratexte into two main categories. The first one is ‘Written Elements around the Text’ (Peritexte) and the second is ‘Elements around the Book’ (Epitexte). ‘Written Elements around the Text’ (Peritexte) involves all the written elements on, inside, on the right, on the left of the book. In short, all the writings on or inside the book which are not included in the original text but complete it. Genette divides written elements around text (Peritexte) into two categories. These are ‘publishing peritext’ and ‘authorial peritext’. Whereas ‘publishing peritext’ includes style, index, book cover, inner cover, font and font size, ‘authorial peritext’ involves book title, name of the author, preface, contents, subtitles, bywords and promotional writings on the book. ‘Elements around the Book’ are elements like writings, adverts, conversations, speeches which are neither on the book or inside it but are published in other places related to the book. Genette divides epitexte into two categories as well and the first one is ‘public epitexte’ and the other one is ‘private epitexte’. Within ‘public Epitexte’; “publishing peritext”, “semi-official allographic epitexts” and “public authorial epitexts” exist; whereas; within ‘private epitexte’; “correspondence”, “diaries”, “private conversations” exist.