Memlûk Devleti, 1250-1517 yılları arasında Mısır ve Suriye’de hüküm sürmüştür. Bu devlet köle ticareti sebebiyle Kıpçak, Oğuz, Çerkez, Moğol gibi muhtelif unsurlardan oluşmuştur. Yöneticilerinin çoğu Kıpçak olması sebebiyle, bu devletinin resmi dili de Türkçe olmuştur. Memlûkler devrinde sözlük, gramer, fıkıh ve okçuluk konularında birçok Türkçe ile eser yazılmıştır. Türkler ile Araplar aynı bölgede yaşadıkları için ticari, sosyal ve kültürel münasebetler bağlamında yoğun bir şekilde etkileşim söz konusu olmuştur. Özellikle de farklı dil kullanan yönetici ve yönetilen sınıf arasında dil alanında etkileşimin olduğu görülmektedir. Ayrıca Türk dili açısından Türkmence-Kıpçakça Mısır-Suriye bölgesinde giderek önem kazanmıştır. Bu durum, Araplar tarafından bu dillerin öğrenilmesi ve araştırılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu dönemde Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla Arap alfabesiyle Arapça-Türkçe sözlükler yazılmıştır. Bu eserler, sözlük özelliklerinin yanı sıra gramer kitabı özelliği de taşımaktadır. Bu çalışmada, Memlûk-Kıpçak döneminde Arap alfabesiyle yazılmış olan Kitābü’l- İdrāk li Lisāni’l-Etrāk, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, Kitābu Bulġatu’l-Muştāḳ fî Luġati’t-Türk we’l-Kıfçāḳ, et-Tuḥfetü’z-Zekiyye fi’l-Luġati’t-Türkiyye, el-Kavânînü’l-Külliyye li-Zabti’l-Lûġati’t-Türkiyye sözlükleri incelenmiştir. Bu sözlüklerde Türkçe telaffuzu gösteren Arapça ifadeler ve kısaltmalar iki ana başlık altında incelenmiştir. İncelenen sözlüklerde ilk olarak Arapçada olmayan Türkçe seslerin telaffuzunu gösteren ifade ve kısaltmalar üzerinde durulmuş; ardından Türkçe ünlülerin kalınlık ve incelik açısından telaffuzunu gösteren ifade ve kısaltmalar değerlendirilmiştir.

The Mamluk state was established in Egypt and Syria between 1250 and 1517. This state is composed of slave trade and Kipchak, Oguz, Circassian, Mongol and various elements. Most of them were Kipchaks, the official language of this state has become Turkish. Because the Turks and the Arabs lived in the same region, they were intertwined due to commercial relations and social life and other reasons. In this period Arabic-Turkish dictionaries were written with the Arabic alphabet in order to teach Turkish to Arap people. These dictionaries include language knowledge since the dictionary nature. This work will focus on Arabic terms and abbreviations that govern Turkish pronunciation in Turkish education in the dictionaries written in Arabic alphabet during the period of Memlûk-Kıpçak. In the dictionaries examined, 1. Terms and abbreviations governing pronunciation of Turkish sounds that are not in Arabic 2. Terms and abbreviations that govern the thickness, thinness and contraction pronunciations of Turkish fame will be evaluated under two main headings. In this study, the Turkish dictionaries which are written using Arabic letters that belong to the Mamluk- Kipchak period will be examined and compiled with Arabic terms and symbols that illustrate how to pronunce Turkish words.