Türklük bilimi literatüründe Türklerin Müslüman oluş sürecini anlatan tezkire, masal, efsane vb. çeşitli eserler bulunmaktadır. Bu eserlerde, yaşanan tarihî olaylar zaman zaman destani bir üslup kazanmış, dilden dile nesilden nesile sözlü kültür yoluyla taşınarak da çeşitlenmiştir. Özellikle Doğu Türkistan’da bulunan Uygur Türkleri arasında efsaneleşmiş “Dört İmam” adında bir eser vardır. Bu eserde Nasreddin, Zuhureddin, Kıvameddin, Muineddin adlarındaki dört imamın Karahanlı hükümdarı Yusuf Kadir Hân zamanında Kaşgar, Yarkent, Hoten, Uçatlık şehirlerini Müslümanlaştırmaları anlatılmaktadır. Bu dört imam Medâyin şehrini başkent yaparak Kaşgar ve civarını fetih faaliyetlerinde bulunmuşlar, yaptıkları pek çok savaş sonucunda bölgeyi Müslümanlaştırmışlardır. İmamların İslam’ı yaymak adına gösterdikleri bu büyük çaba bir müddet sonra efsaneleşmiş ve zaman zaman tarihî gerçekliğinden ayrılarak olağanüstü şekle bürünmüştür. Dört İmam efsanesinin bugüne kadar Çağatay Türkçesiyle ve Yeni Uygur Türkçesiyle yazılmış toplam dört nüshası tespit edilmiştir. Bu çalışmada Çağatay Türkçesiyle yazılmış bir nüsha ele alınacak, diğerleri de giriş bölümünde tanıtılacaktır. Çalışmanın amacı, hem Türklerin Müslüman oluş süreciyle ilgili tarihî olayların anlaşılmasına destek olmak hem de bu sahadaki bir metni dil özellikleri yönüyle ortaya koyarak Çağatay Türkçesi literatürüne katkıda bulunmaktır. Çalışma dil incelemesi, çevriyazı ve Türkiye Türkçesine aktarım bölümlerinden oluşmaktadır. Dil incelemesi bölümünde metinde öne çıkan ses ve şekil bilgisi özellikleri incelenecektir. Çevriyazı bölümünde metnin çevriyazısı yapılacak, ardından diğer bölümde de metin Türkiye Türkçesine aktarılacaktır.

In the literature of Turkism (Turcology), there are various works such as the collection of biographies, the myths(tales), legends which narrate the process of being Muslim of Turks. In these works, the historical events that have taken place have gained a legendary style from time to time, and they have also been diversified by being transferred from generation to generation through the genre oral culture. In particular there is a work called "Four Imams" which is legendary among Uyghur Turks in East Turkestan. In this work, four imams named Nasreddin, Zuhureddin, Kıvâmeddin, Muineddin are told that they have islamized he Kashgar, Yarkent, Hoten and Uçatlık cities in the time of Yusuf Kadir Khan, the ruler of Karahanid. These four imams made the city of Madâyin the capital and engaged in activities of conquest of Kashgar and its vicinity, muslimized(islamized) the region as a result of many wars they did. This great effort which Imams have shown to spread Islam has been legendary after a while, and has occasionally been separated from its historical reality and embodied in extraordinary forms. A total of four copies of the Four Imams legends written in Chagatai Turkish and New Uyghur Turkish have been determined. In this study, a copy written in chagatai Turkish will be handled and the others will be introduced at the entrance. The aim of the study is to contribute both to the understanding of the historical events related to the Muslim formation process of the Turks and contributing to the literature of Chagatai Turkish by revealing a text in respect of its language features in this field. Study language analysis is composed of the sections of transcription and to the transfer of Turkey’s Turkish. In the section of language study, the voice and shape information features that are highlighted in the text will be examined. In the transcription section, the transcription of the text will be carried out, and then in other part, the text will be transferred to Turkey’s Turkish.