İslam dünyasında modernleşme hareketleri bir tür dini hareketler olarak ortaya çıkmış ve öyle devam etmiştir. Bir başka deyişle modernleşme teşebbüsleri dini düşüncenin ve dini yorumlama çabalarının bir parçası olmuştur. Bu noktada II. Meşrutiyet dönemi, etkileri itibariyle Cumhuriyet'i hazırlayan fikir hareketlerinin kaynaştığı bir dönem olması açısından oldukça önemlidir. II. Meşrutiyet döneminde İslamcı dünya görüşünün yaygınlık kazanmasıyla beraber, bu görüşü savunanlar oldukça önemli süreli yayınlar çıkarmışlardır. Bu yayınlar arasında Sebilürreşad dergisi ile İslam Mecmuası konumlanışları itibariyle dönemin entelektüel hayatında önemli bir yere sahiptir. Özellikle II. Meşrutiyet sonrasında ve Cumhuriyet Türkiye’sinde de devam edecek olan birçok tartışmanın ve İslamcı düşüncede ortaya çıkmaya başlayan farklılaşmaların temsil edildiği iki dergi olması açısından bu dergiler ayrıca önem arz etmektedir. Yapılan bu çalışma ile dönemin iki önemli süreli yayını olan Sebilürreşad dergisi ile İslam mecmuası arasında 1914-1918 yılları arasında yaşanan tartışmalardan bir kesit sunarak tarihsel-sosyolojik gerçekliğin bir yönüne ışık tutmak amaçlanmıştır. Bu amaca binaen dönemsel öneme sahip olmakla birlikte genel anlamda İslami düşüncenin modernleşmesi süreçlerinde her zaman önemli alanlar olarak kabul edilen aile, hukuk, bilgi ve siyaset üst başlıklarına dâhil edilebilecek ve her iki dergide karşılıklı olarak tartışma konusu olmuş olan “taaddüd-ü zevcat”, “içtimai usul-i fıkh”, “İslam ve terakki” ve “İslam ve milliyet” konuları üzerinden tartışmaların niteliği ortaya konmaya çalışılmıştır.

Modernization movement in the Islamic World emerged as a kind of religious movement and have been continued in similar way. İn other words, modernization attemps have been a part of religious tuought and interpretation endevours of the Religion. At this point, Second Constitutional era, with its initial impacts, is very crucial period since it was the phase of the ideas which had insatalled the Republic merged. İn this era, with the prevalence of İslamist World wiev, the İslamists published many important periodical publication. Among these publicators Sebilrüşşead and İslam Journal has significant places in the intellectual life of the period because of their theological and political positioning. These two journals are very important because they represent both the discussion which continued after the Secont Constitutional era and in the Republican era, and the differances which began to emerge within the İslamist thought. This study aims to reveal the historical-sociological reality at the İslamic modernization debates in the given era by presenting a charecteristic section of the debates of Sebilürreşad and İslam Journal between 1914-1918. İn order to achieve this aim, this study discusses following four topics. –mutually debated in these two jounals- which have been important both in relevant time period and in the general modernization processes of the İslamic thought, and can be attached to the main headings such as family, low, knowledge, politics: “poligamy”, “sociological islamic law proceduse”, “İslam and progress” and “İslam and nationality”.