Hilâfet, Hz. Muhammed (S.A.S)’in vefatı ile ortaya çıkmıştır ve sonrasında Hûlefa-i Raşidin devri başlamıştır. Hilâfet Emevi ve Abbasiler devrinde saltanata dönüşmüştür. Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethiyle hilâfet Osmanlı Devleti’ne geçmiştir. Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda cihad ilan etmiş fakat İslâm dünyasından beklenen karşılık gelmemiştir. Birinci Dünya Savaşı sonunda işgal altına giren Osmanlı Devleti’nde Milli Mücadele Dönemi başlamıştır. Milli Mücadele zaferle sonuçlanınca varlığı iki başlılığa neden olan saltanat kaldırılmıştır. Türk basını saltanatın kaldırılması konusunda olumsuz tepkiler vermemiştir. Çünkü saltanat kaldırılmış ama hilâfet Osmanlı hanedanında yaşamaya devam etmiştir. Türk basınında hilâfetin geleceği ile ilgili şüpheler cumhuriyetin ilanı ile gündeme gelmiştir. Halifeyi devlet başkanı olarak gören muhafazakâr basın cumhurbaşkanı seçimini eleştirmiştir. Basında hilâfetin geleceği ile ilgili tartışmalar sürerken 1924 yılının başında Halife Abdülmecid hilâfet bütçesinde artış istemiştir. Bu istek hilâfetin kaldırılma sürecini hızlandırmıştır. Yeni yılla beraber bütçe görüşmeleri başlamış ve halifelik bütçesi değerlendirilmiştir. 3 Mart 1924’te ise hilâfet kaldırılmış ve Osmanlı hanedanı yurt dışına çıkarılmıştır. Tanin, İkdam ve Tevhid-i Efkâr gibi muhafazakâr basın bu kararın Müslüman dünyası ile bağları kopartacağı ama bunun ikinci derece bir sorun olduğunu yazmıştır. Ayrıca Tevhid-i Efkâr gazetesi kararı emr-i vaki olarak değerlendirmiştir. Hilâfetin kaldırılması kararına Ankara basınından Hâkimiyet-i Milliye ve Anadolu’da Yenigün gazeteleri destek vermiştir. Vakit, Vatan, Akşam ve İleri gazeteleri alınan kararla Türkiye’nin ilerlemesindeki engellerin kaldırıldığını ifade etmiştir. Hilâfetin kaldırılması âlem-i İslâm’da ilk başlarda şaşkınlığa neden olsa da zamanla gündemden düşmüştür.
The caliphate emerged with the death of the prophed Muhammed and after that Hûlefa-i Rashid cycle has begun. Caliphate has turned to reign in the Ummayyad and Abbasid era. Yavuz Sultan Selim conquered Egypt and caliphate was transferred to the Ottoman State. Ottoman state has declared jihad in the First World War, but has not the expected response from the Islamic World. At the end of the First World War, the period of national struggle started in the occupied Ottoman Empire. As a result of the victory of the National Struggle, the sultanate which caused duality in the country was abolished. The Turkish press has not given negative reaction to the abolition of the sultanete because the caliphate continued to live in the Ottoman dynasty. Doubts about the future of the caliphate has raised with proclamation of the republic in the Turkish press. Thus, the Turkish conservative press have criticized the presidential elections because they have seen the caliph as president. While discussions about the future of the caliphate in the Turkish press were continuing, Caliph Abdülmecid has wanted to increase in the caliphate budget at the beginning of 1924. The request accelerated the process of the removal of the caliphate. Budget meeting started and caliphate budget was evaluated in the parliament with the new year. Caliphate was abolished on the 3rd of March 1924 and Ottoman dynasty were expelled out of the country. The conservative press such as Tanin, İkdâm and Tevhid-i Efkâr have interpreted that the ties with the muslim world would break, but they have written that this was a second degree problem. Tevhid-i Efkâr newspaper interpreted the decision as fait accompli. Hâkimiyet-i Milliye and Anadolu’da Yenigün from Ankara newspapers have supported the decision of abolition of the caliphate. Vakit, Vatan, İleri and Akşam newspapers they have expressed that the abolition of the caliphate has removed the obstacles ahead Turkey’s progress. The removal of the caliphate caused astonishment in the Islamic World but it fell from the agenda in time.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.