Bu çalışmanın amacı, gizli işsizliğin tanımlanmasına yönelik olarak ve bölgesel gizli işsizliğin üretim hacminde yol açtığı üretim kaybının tespitine yönelik olarak model tasarımında bulunmaktır. Modelin ampirik sınaması için ise 2004 ile 2014 yılları arasında geçen on bir yıllık dönemde Türkiye ele alınmıştır. Çalışma kapsamı içerisinde ilk olarak gizli işsizlik konusu ile bözgesel uzmanlaşmaya dair teorik incelemelerin gerçekleştirilmesi suretiyle elde edilen bilgilerin aktarımı gerçekleştirilmiştir. Aktarımların gerçekleştirilmesi sonrasında ise denge verimlilikte negatif ıraksama kavramının türetilmesiyle şekillenrilerek temel alınana modelleme çalışması aşamasına geçilmiştir. Üçüncü aşamada ise türetilen modelleme çalışmasının istatistik uygulama gerçekleştirilmesi suretiyle sınanması aşamasına geçilmiştir. Elde edilen bulgular, denge verimlilikten negatif ıraksamanın en şiddetli gerçekleştiği sektörün sanayi sektörü olduğunu göstermektedir. Ancak sanayi sektöründeki negatif ıraksamanın oluşumunda, 2004-2014 arasında geçen on bir yıllık sürede diğer sektörlerin aksine istikrarlı bir yakınsama sürecinin yaşandığı da görülmektedir. Buna karşılık tarım sektöründe negatif ıraksamada istikrarlı bir artış yaşandığı da tespit edilmiştir. Denge verimlilikten negatif ıraksamanın sonucu olarak gizli işsiz sayısı 2004 yılında 1,8 milyon kişi iken 2014 yılında 2 milyon kişiyi aşmıştır. Gizli işsiz sayısının toplam istihdama oranında ise %9,1’den %7,7’ye iniş gerçekleşmiştir. Negatif ıraksamanın yol açtığı üretim kaybı ise 2017 yılı sabit fiyatlarıyla 196,7 milyar TL’den 230,9 milyar TL’ye yükselmiştir. Buna karşılık toplam üretime oranında %14,3’ten %9,7’ye düşüş gerçekleşmiştir.

The aim of the work is to create a model for identifying the hidden unemployment and the loss of production caused by regional hidden unemployment. In empirical testing of the model, Turkey in the period from 2004 to 2014 is studied. Within the scope of the study, firstly the theoretical transfer on hidden unemployment and regional specialization was carried out and the relevant literature was examined. Subsequently, a modeling study based on the derivation of the concept of negative divergence in equilibrium utility has been carried out. In the third phase, testing the modeling study derived from the statistical application was made. Findings show that negative divergence from equilibrium productivity occurs most severely in the industry sector. However, in the negative divergence in the industrial sector, it is also seen that a steady convergence process took place between 2004 and 20144, as opposed to other sectors. On the other hand, it has been determined that there has been a steady increase in the negative divergence in the agricultural sector. As a result of the negative divergence from equilibrium productivity, the number of regional hidden unemployment rose from 1.8 million in 2004 to over 2 million in 2014. The ratio of regional hidden employment to total employment decreased from 9.1% to 7.7%. The production loss caused by negative divergence increased to TRY 230.9 billion from 196.7 billion TRY at constant prices of 2017. However, the total production rate decreased from 14.3% to 9.7%.