Her bir dilin varlığı ve gelişimi onun tezahür şekilleri (yazı dili, ağızlar ve canlı halk dili) ile doğrudan ilgilidir ve ulusal dil, genellikle dilin tezahür şekillerinin etkileşimine dayanarak gelişir. Şu açıdan baktığımızda her hangi bir dilin bütün ayrıntılarıyla öğrenilmesi için yazı dili, ağızlar ve canlı halk dili unsurlarının hem ayrı ayrı, hem de karşılıklı şekilde araştırılması gerekmekte olup güncellik arz etmektedir. Günümüzde ağızların ses bilgisi özelliklerinin karşılaştırmalı şekilde araştırılması ile meşgul olan dilcilerin önünde seslerin değişmesi, farklı lehçelerdeki seslerin denk gelip gelmemesi meselesi, seslerle ilgili farklı özelliklerin karşılaştırılması, sözcüklerin ses yapılarını açıklamak gibi zor meseleler durmaktadır. Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi yazı dilinin şekillenmesinde ve gelişmesinde ağız malzemeleri büyük önem arz etmekdedir. Bu yüzden Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi ağızlarının mükayeseli olarak incelenmesi tespit edilen ağız özellikleri arasındaki benzerlik ve farklılıkların ortaya çıkarılmasına yardımcı olmanın yanı sıra ileride Türk lehçeleri ağız atlaslarının oluşturulabilmesine de katkı sağlayacaktır. Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi ağızlarının söz varlığındaki “baba/ata” ve “oğul” sözcükleri önemli bir yere sahiptir. Ağızlarda “baba/ata” ve “oğul” sözcüklerinin bölgelere, illere göre ayrı ayrı şekilleri, telaffuzları ve adlandırmaları bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye ve Azerbaycan ağızlarında kullanılan “baba/ata” ve “oğul” sözcükleri bir araya getirilip, kendi içinde sınıflandırılmış, bu sözcüklerle ilgili yapılan derlemelerden hareketle değerlendirmeye alınmış, “baba/ata” ve “oğul” sözcükleri Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi ağızları penceresinde incelenmeye çalışılmış ve bu sözcüklerin bölgelere göre aktarımı, fonetik özellikleri üzerinde durulmuştur. Tespit edilen fonetik özelliklerin karşılaştırılması yapılmış ve“baba/ata” ve “oğul” sözcüklerinin her iki dilin ağızlarındaki kullanım çeşitliliğine, nasıl bir forma dönüştüğüne dikkat çekilmiştir.

The existence and development of any national language is directly associated with the forms of expressions (literary language, dialects and folk language), so national language is developing on the basis of mutual influence of those forms of expressions. From this point of view and in order to study all the details of any language it is necessary to analyze language elements of the dialects, folk language and literary language not only separately but also in interaction. Nowadays linguists working on the phonetic features of the dialects meet difficulties such as the change of sounds, the problems of correspondence of sounds to each other in different dialects, the comparison of the distinctive features of sounds, the explanation of the sound structure of the words, etc. Dialect materials play an important role in the formation and development of literary languages of Turkey Turkish and Azerbaijani Turkish. So a comparative study of dialects of those languages, detection of similar and distinctive features between those dialects will allow to compile dialectological Atlas of the Turkic languages in the nearest future. The words "baba/ata" ("father") and “oğul” ("son") are of great importance in the vocabulary of the dialects of Turkish and Azerbaijani languages. There are various spelling and pronunciation forms of the words "baba/ata" ("father") and “oğul” ("son") in different regions. Variants of the words "baba/ata" ("father") and “oğul” ("son") used in Turkey Turkish and Azerbaijani Turkish dialects were collected and classified, the collected materials were evaluated, different variants of those words, their phonetic features were analyzed in the article.