Bu çalışmanın amacı Türkiye’de bir devlet üniversitesindeki İngiliz Dili ve Edebiyatı (İDE) ve İngilizce Öğretmenliği öğrencilerinin (İDÖ) alanlarıyla ilgili okuma yaptıktan sonra kullandıkları bilişsel okuma sonrası stratejilerini belirlemektir. Alanyazında okuma sonrası stratejilerini ölçen bir ölçme aracı bulunmadığından üç ana kısımdan oluşan bir anket ilgili alanyazının detaylı okunması ve önceki okuma stratejileri anketlerinin incelenmesinden sonra oluşturulmuştur. Anketin ilk kısmında katılımcılara ilişkin bilgi toplanmaktadır. İkinci kısım okuma sonrası stratejilerinin kullanımıyla ilgilidir. Üçüncü kısımda katılımcılara kullandıkları başka okuma sonrası stratejilerinin olup olmadığını soran açık uçlu bir madde bulunmaktadır. Oluşturulan ankete ilişkin uzmanlardan görüş alındıktan sonra anketin pilot uygulaması ve esas uygulaması gerçekleştirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve Cronbach alfa analizi sonuçları anketin güvenilir ve geçerli bir araç olduğunu doğrulamıştır. Birinci ve ikinci sınıf İDE öğrencileri (N=114) ve İDÖ öğrencileri (N=112) çalışmaya katılmıştır. Bulgular, en sık kullanılan stratejinin önemli noktaları tekrar okumak olduğunu göstermiştir. Diğerlerine kıyasla daha sık kullanılan stratejiler ise alınan notların gözden geçirilmesi, ifadelerin altının çizilmesi, metnin üzerinde işaretlemeler yapmak ve metinde geçen kelimeleri çalışmaktır. En az kullanılan stratejiler ise metnin içeriğinden taslak, şema, harita yapmak ya da plan oluşturmak, yazar tarafından ya da başka yazarlar tarafından aynı konuda yazılmış metinleri bilgi almak için okumak, metinden kimi cümle ya da paragrafların açımlamasını yapmaktır. Ayrıca bulgular, öğrencilerin strateji kullanımında sınıf, bölüm, cinsiyet ya da hazırlık eğitimi alıp almama bakımından bir farklılık göstermediğini işaret etmektedir.

The aim of this study is to explore the cognitive post-reading strategies employed by students studying English as a foreign language (EFL) in the English Language and Literature (ELL) and English Language Teaching (ELT) departments of a state university in Turkey. Since there was not a post-reading strategy instrument within the literature, a questionnaire composed of three parts was developed through a close reading of the literature and a review of previous reading strategy questionnaires. The first part of the questionnaire aimed to gather background information from the participants. The second part was to collect information on the use of post-reading strategies. The third part included an open-ended item which asked participants to write down other post-reading strategies they employ. After receiving experts’ opinions on the new questionnaire, it was piloted and applied. Exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and Cronbach’s alpha analysis confirmed that it was a valid and reliable instrument. The participants were freshmen and sophomores studying in ELL (N=114) and ELT (N=112) departments. The findings indicated that the most commonly used strategy was rereading the important points. Other strategies used more frequently were reviewing notes, underlining statements and marking texts, and studying the new vocabulary in the text. The least frequently employed strategies were making an outline, chart, map or diagram using the content of the text, reading other texts written by the same author or by other authors to learn more on the same topic, and paraphrasing some of the sentences or paragraphs. It was also identified that the students had a moderate use of cognitive post-reading strategies and did not differ in strategy use in terms of grade, department or sex.