XIX. yüzyıl son çeyreğinin önemli hadiselerinden biri olan 1877–1878 Osmanlı-Rus muharebesi, sadece Türk dünyasını değil, aynı zamanda Yakın Doğu, Balkanlar, Avrupa coğrafyası için de ehemmiyeti büyük olan bir savaş olmuştur. Bu çalışmada 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Kafkas Cephesi’nde savaşan tarafların askeri kuvvetleri bütün yönleriyle ele alınacaktır. Osmanlı Ordusu, 1869 yılında yapılan yeni düzenlemeye göre; Daimî (muvazzaf), Redif ve Müstahfiz Ordu olmak üzere üç askeri sınıftan teşekkül etmiş bulunuyordu. Orduda hizmet süresi, 20 yaşından başlayıp 40 yaşında nihayet bulmak üzere; 20 yıldı. Osmanlı Devleti’nin kara ordusu 7 ordudan oluşmakta idi. Orduya müşîr (Mareşal) rütbesinde bir görevli kumanda ederdi. Nizamiye kıtaları, Redif ve Müstahfiz sınıfları ordu müşirliklerine bağlı idi. Ordu müşirliklerinin, levazım, sıhhiye şubelerini ihtiva eden Erkânı Harbiye daireleri de mevcuttu. Ordu merkezleri aynı zamanda nizamiye kolordusunun da karargâhı idi. Ordu merkezleri ile bunların nizamiye, redif ve müstahfiz kuvvetleri aşağıda gösterilmektedir. Çalışmamızda ayrıca Osmanlı ordusunun silahları, personel faaliyetleri, sağlık hizmetleri, lojistik (ulaşım ve nakliye) durumu detaylı bir şekilde incelenecektir. Rus orduların genel durumu hakkında da bilgi verilerek savaş öncesi tarafların askeri kuvvetleri karşılaştırılarak harbin kaybedilmesinde bu hususun son derece etkin bir faktör olduğu dikkatlerden kaçmayacaktır.

1877–1878 Ottoman – Russian War, one the most important events of 19th century last quarter, is a significant battle not only for Turkish world but also for Near East, the Balkans and European geography. In this study, it will be totally analyzed the armaments of sides in Caucasian Front in 1877–1877 Ottoman – Russian War. According to regulation in 1869, Ottoman army has consisted of 3 types as regular army (muvazzaf) aged soldiers and Müstahfiz army. Time in service in army is 20 years beginning from 20 years to 40 years. Ottoman army has consisted of seven armies. An officer who is at marshal rank (müşîr) has commanded the army. Regular armies, aged soldiers and Müstahfiz armies have depended on marshals. There was military staff including marshals, quarter-master unit and corpsman. Army centers were headquarters of corps of regular army at the same time. Army centers and their regular armies, aged soldiers and Müstahfiz armies are shown as below. In our study, weapons, personnel activities, health care services and logistics (transport and shipping) of Ottoman army scrutinized. Giving information about general situation of Russian army and comparing prewar military forces of two sides, it will be emphasized that this is an important factor of loss of war. This study is gathered from PhD dissertation named “Caucasian Front in 1877–1878 Ottoman – Russian War”