Bu makalede İbn Haldun’un Muakaddime’si bağlamında hadislerin anlaşılması ve yorumlanması konularındaki özgün ve istifade edilecek yaklaşımları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çok yönlü/velud bir alim olan İbn Haldun’un fazlaca üzerinde durulmayan hadis ilmi ve hadislere dair yaklaşımları ve yöntemleri üzerinde durulmuştur. Hadis ve sünneti anlamak için, yeni bir metodoloji arayışı içinde olan bilginler, sosyal bilimlerden, sosyolojiden istifade edilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. İbn Haldun da hadis tahlil ve yöntemleri ile bu konuda özgün ve kendisinden istifade edilecek yaklaşımlar ortaya koymuştur. İbn Haldun tarih, medeniyet tarihi, tarih felsefesi alanlarında yoğunlaşmış olmakla birlikte çağındaki ilimler ve özellikle İslami ilimler konusunda tetebbuatta bulunmuş bir ilim insanıdır. İslam medeniyetini ele almış, bu alanda bilginin üretimi ve tasnifi, ilimlerin gelişimi ile ilgili değerlendirme ve gözlemlerde bulunmuştur. İbn Haldun Mukaddime’sinde Ümranda var olan, tasavvuru şekillendiren nakli/şeri ilimleri münhasıran değerlendirmeye çalışmıştır. Hadis ilmi ile ilgili münhasıran değerlendirmelerde bulunmuş, hadis yorum, tevil ve tahlilleri ile anlama odaklı çabalar ortaya koymuştur. Çalışmada İbn Haldun’un yaklaşım, yorum ve tespitlerinin günümüz ilim insanlarına ve çalışmalarına ışık tutan yönleri üzerinde durulacaktır.

In this article, it will try to point out the genuine and benefiting approaches of Ibn Khaldun about the tasks in understanding and interpreting of the Hadiths on the basis of the Muqaddimah. As a fertile/multi-dimensional scholar Ibn Khaldun’s approaches to the hadiths have not been emphasized very much. That is why this article will intentionally emphasized Ibn Khaldun’s approaches to the science of Hadith and methods about the hadiths. The scholars whom investigating a new methodology in order to understand the hadith and tradition of the Prophet (sunna) have been emphasized that it should be benefited from the social sciences and sociology. Ibn Khaldun also points out the analyzing methods of the hadith and that of unique and beneficial approaches to the task. Ibn Khaldun was a scholar intensifying wide scopes of sciences such as history, history of the civilization and philosophy of history and he also interested in contemporary sciences in his time and made researches especially in Islamic sciences. Hu undertook Islamic civilization and in that scope he contributed by doing observation and evaluation related to the generation of knowledge, classification and development of sciences. In his Muqaddimah Ibn Khaldun tried to evaluate narrative/shar’î sciences exclusively which existing in umran/prosperity and shape the imagination. Hem made exclusive evaluation in the science of hadith and put forward efforts that focused of understanding in interpretation of hadith and analyzing of it. In sum in this study what were illuminate todays scholars from Ibn Khaldun’s approaches, interpretations and findings will be emphasized.