Çeyiz, Türk kültüründe geleneksel ögelere bağlı olarak gelişim gösteren duygu yüklü bir sanat olayıdır. Evlenen kızın evliliğe maddi katkıları olarak ta tanımlanan çeyiz, evliliğin başlangıç noktasında halk kültürünün dışa yansıyan birer aynası konumundadır. Kültürel zenginliğin aktarılmasında yeni eklentileri de barındırarak geleneğin zenginleşmesine ve yaşatılmasına katkı sağlayan önemli bir folklor malzemesidir. Çeyiz, sadece maddi kültür nesnelerinden oluşmakla kalmamakla birlikte soyut kavramlar da içermektedir. Gerek biçim gerekse süsleme özellikleri bakımından çeyiz ürünlerine yüklenen anlam bütünlüğü kadınların meydana getirdiği sözsüz bir iletişim dili haline gelmiştir. Çeyiz ürünlerinde barınan motifler dilsel olmayan işaretler olarak ta tanımlansa da görsel kültüre dair okumalar olay örgüsü, kahraman/karakter, kültür-değer-algı, mekân-beden dinamikleri üzerinden değerlendirilir. Ürünler üzerine yüklenen bilgi transfer edilirken bazen sadece kelimeler yeterli olur bazen de görsel unsurlara ihtiyaç duyulur. Kendi motiflerini, duygularını ve davranışlarını başkalarına atfetmek şeklinde bir nevi empati olan bu durum Anadolu kadını elinde biçimlenen ürünle işitsel-görsel-dokunsal bir çoklu duyu deneyimine dönüşür. Bu da kullanan kişiyi aynı biçimdeki motif karakterlerinin yarattığı imgelem dünyasında çok merkezli bir yolculuğa çıkartır. Çalışmada, zengin birikimler sonucu süreklilik gösteren ve canlı bir yapıya sahip bu simgesel dil hazinesindeki motifler derlenmeye çalışılmıştır. Örneklemi oluşturan veriler alan araştırmasında karşılıklı görüşme yolu ile elde edilmiştir. Bulguların, farklı yörelerde aynı anlam bütünlüğünde kullanıldığı ve ortak özellikler taşıyan sürdürülebilir bir kültürel faaliyet oluşturdukları gözlenmiştir. Göstergeler sistemi olarak da anlam bulan bu kültür, sonradan öğrenilen ve kazanılan bir olgu olmasından dolayı heterojen bir yapı sunmaktadır. Çalışmada sınırlı bir kapsamda incelenen ve anlam yükleri bakımından tasnif edilen motifler Anadolu insanının yaşayışı, değer ölçüleri ve hayal gücü çerçevesinde kümelenen zengin arşivleri ile taşıyıcı bir kültür aracı durumundadırlar.

Dowry is a feeling-filled art event that develops in traditional Turkish culture. The dowry, also known as the material contribution of the married girl to marriage, is mirrored at the beginning of marriage, reflecting the outward appearance of popular culture. It is an important folklore material that contributes to the enrichment and survival of tradition by accommodating new additions in the transfer of cultural richness. The dowry is not only of material cultural objects but also abstract concepts. Both the form and the sense of ornamentation have become a verbal communication language that women bring to the fountain, the meaning of which is loaded on the dowry products. Although the motifs that are housed in dowry products are defined as non-linguistic signs, they are evaluated based on the visual culture, the event pattern, hero / character, culture-value-perception, space-body dynamics. When the information uploaded on the products is transferred, sometimes only words are sufficient and sometimes visual elements are needed. This is a kind of empathy in the sense of attributing their own motives, feelings and behaviors to others, which turns an audiovisual-visual-tactile multisensory experience into a product shaped by the Anatolian woman. This brings the user to a multi-centered journey in the imagination world created by motif characters of the same kind. In the study, it was tried to compose the motifs of this language which has a vivid structure, and which is ending with rich accumulation. It has been observed that the motifs used have been used for the same meaning in different regions and formed a sustainable cultural activity with common characteristics. This culture, which also has meaning as a system of indicators, is a heterogeneous structure because it is a learned and acquired phenomenon later on. The motifs studied in a limited scope in the study and classified in terms of meaning load are the rich archive of Anatolian people, clustered in the framework of life, values and imagination, and a carrier of cultural means.