Kahramanlarını gök cisimlerinden alan çift kahramanlı aşk mesnevilerinden olan Hurşîd ü Hâver, 16. yüzyılda III. Murad devri şairlerinden Hamîdî tarafından yazılmıştır. Eserin yazılış tarihi tam olarak bilinmemektedir. Toplam 163 varaklık hacimli bir eserdir. Şair eserini monotonluktan kurtarmak için farklı nazım biçimleriyle ve farklı aruz kalıplarıyla zenginleştirmiştir. Özellikle asıl hikâye kısmında kahramanların dilinden söylenen gazeller Hamîdî’nin şairlik yeteneğini gösteren başarılı örneklerdir. 16. yüzyıl Osmanlı şiirinin olgunlaştığı, Arapça, Farsça kelimelerin şiir diline hakim olmaya başladığı bir yüzyıldır. Ancak Hurşîd ü Hâver giriş bölümündeki kasideler hariç, sade bir dille yazılmıştır. Eserde uzun tamlamaların bulunduğu sanatlı beyitlere neredeyse hiç rastlanmaz. Uzun nasihat bölümlerindeki atasözü, deyim kullanımlarıyla eser, mahallî üslup özellikleri de gösterir. Eser çocuğu olmayan padişah motifiyle başlar. Padişahın çocuk özlemi Hurşîd’in doğumuyla giderilir. Hurşid’in çocukluğu, büyümesi, eğitim alması eserde ayrıntısıyla anlatılır. Hikâyenin ikinci bölümünde sahneye Hâver çıkar. Bir aşığın elinde Hurşid’in resmini görür ve ona kavuşmak için yola çıkar. Mesnevideki olayların ağırlıklı bölümünü Haver’in yaşadıkları oluşturur. Hurşid’e kavuşmak için şebçerağı getirmek üzere yola çıkar ve cadıya esir düşme, iftira atılma gibi pek çok zorlukla mücadele eder. Uzun vaka kurgusu boyunca şair hem sosyal hayat unsurlarından hem de çeşitli masal motiflerinden faydalanarak eserini zengineştirir. Çalışmamızda Hurşîd ü Hâver’in biçim ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuştur.

Hurşîd and Hâver, a mesnevi derive from characters names after celestial bodies, was written in 16th century by Hamîdî, poet of the Murad III era. The exact date of the writing of the work is unknown. This sizable work is about 163 leaves. The poet enriched his work with different poet types and prosody. Especially in the actual story part, in the poetry of heroes, Hamidî demonstrate successful examples of poetry. The 16th century Ottoman poetry has matured, Arabic and Persian words began to dominate the language of poetry. However, Hurşîd ü Hâver was written in a modest language except the eulogiums in the entrance section. There is hardly any artistic and propositional phrase couplets in the work. Also it shows local style with the use of proverbs and idioms in the long advice sections. The work starts with the childless sultan's motif. The Sultan's child longing is resolved by the birth of Hurşîd. Hurşid's childhood, growth and education are explained in detail. In the second part of the story, Hâver takes to the stage. She see Hürşid's picture in the hands of a lover and take the road to reach him.The major part of the events in Mesnevi comprise of the life of Haver. Haver takes the road to get şebçerağ for reaching Hursid, she struggles with many difficulties such as taken prisoner by a witch and slander. The poet enriches his work by making use of both social life elements and various fairy tale motifs in the process. In this article Hurşîd ü Hâver is analyzed in terms of form and content.