Arapçaya olan ilginin son yıllarda giderek arttığı göz önünde bulundurulduğu takdirde hâli hazırda Arapçanın yabancı dil olarak öğretimi için kullanılan modern kaynakların yanı sıra klasik kaynaklar hakkında da literatür bilgisine sahip olmak, kuşkusuz daha verimli bir dil öğretimini beraberinde getirecektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada Osmanlı medreselerinde, Arap dilinin öğretiminde kullanılan kitaplar ve bu bağlamda Osmanlı medrese eğitiminde Arapçanın nasıl bir konuma sahip olduğu araştırılacaktır. Osmanlılarda medreselerin önemli bir eğitim kurumu olmasının yanı sıra, bu kurumlarda okutulan bilimlere ulaşmayı sağlayan Arapçanın öğretimi de o derece önem taşımaktadır. Arapça, medreselerde okutulan tefsir, hadis, fıkıh, kelam, mantık ve felsefe ders kitaplarının dili olması nedeniyle bir anahtar vazifesi görmüş; diğer dersleri anlayabilmek için çıkılan yolda ilk basamağı teşkil etmiştir. Bu çalışmada Arapçaya dair Osmanlı medrese eğitimi çerçevesinde okutulan sarf (morfoloji), nahiv (sentaks), belâgat -me‘ânî, bedî‘, beyân- (retorik), lugatbilim (leksikografi), ‘arûz, kavâfî ve vad‘ gibi ilimler hakkında detaylı bilgiler verilerek bu ilimlere ait ders kitapları teker teker açıklanacaktır. Yazılı kaynak (literatür) tarama yöntemine dayanan bu araştırma ile Osmanlı medrese ders müfredatında yer alan Arapçaya dair söz konusu ilimlerin tasnifi yapılarak bu kapsamda okutulan kitaplar hakkında ayrıntılı bilgiler verilmesi amaçlanmaktadır. Bu sayede günümüz modern dil öğretim yöntemlerini uygularken Osmanlı âlimlerinin ortaya koyduğu klasik Arapça gramer kitapları da gözden geçirilmiş olacaktır.

Having the knowledge of literature regarding both modern sources and classical ones currently applied in order to teach Arabic as a foreign language by taking into consideration the growing interest in Arabic in recent years brings about an undoubtedly more productive language teaching. In accordance with this purpose, this study examines the books used in teaching Arabic language in the Ottoman madrasahs; and in this context, the position of Arabic in the curriculum of these madrasahs. Along with the fact that the madrasahs in the Ottomans are considered as significant educational institutions, teaching Arabic language providing access to the sciences applied in these madrasahs is also crucial. Playing a key role in being the medium of the instructions and textbooks regarding tafsir, hadith, fiqh, kalam, logic and philosophy applied in the Ottoman madrasahs, Arabic language constitutes the first step to comprehend the mentioned lessons. This study analyzes the textbooks of Ottoman madrasahs on the sciences including sarf (morphology), nahiv (syntax), belâgat (rhetoric) and lexicography associated with the Arabic language. Based on the method of scanning literature, also known as written sources, this study aims to give detailed information regarding the textbooks and lessons applied in the curriculum of Ottoman madrasahs by classifying the studies related to Arabic language in the mentioned curriculum through the instrumentality of the referred literary works. Consequently, applying current modern language teaching methods, this study also scrutinizes the classical Arabic grammar books put forward by the Ottoman scholars.