Çeviri sosyolojisi yaklaşımı, çeviriyi, farklı gerçeklik düzlemlerinde üretilen ve çoklu mekanizmaların bir arada işlediği bir eylem şekli olarak kabul etmekte ve bu sürecin oluşmasında iş başında olan toplumsal koşulları teşhis etme görevini üstlenmektedir. Bu araştırmanın amacı, farklı tarihsel kesitlerde, yazar/çevirmen Nazım Hikmet ve Orhan Veli tarafından Fransızcadan Türkçeye çevrilen Lafonten Masallarının, Türk kültür ve yazın alanındaki dolaşımına yönelik çeviri sosyolojisi yaklaşımı odağında bir okuma gerçekleştirmektir. Çeviri sosyolojisi, çeviri ürünü çevreleyen, çeviri sürecini belirleyen siyasi ve sosyo-kültürel tüm koşullar ile çeviri sürecine katılıp, ürünün ortaya çıkmasında rolü olan tüm eyleyicileri ele alan bir çözümleme yöntemi sunmaktadır. Araştırmanın yöntemsel vurgu noktalarını, Bourdieu sosyolojisinin ana kavramları temel alınarak oluşturulan çeviri sosyolojisine ilişkin kültürlerarası dolaşım, markaj, çeviri normları ve toplumsal koşullar/kısıtlar gibi kavramsallaştırmalar oluşturmaktadır. Bu çerçevede, ilgili çeviri yapıtların üretiminde/dolaşımında ve tüketiminde rol oynayan çevirmen, editör ve yayınevi gibi eyleyicilerin benimsedikleri çeviri stratejileri, ilişkisel bir kavrayış vurgusuyla ele alınmaktadır. Sözü edilen çeviri yapıtları çevreleyen, yapılandıran ve biçimlendiren iktidar ilişkilerine dayalı sosyo-kültürel koşulların, ilgili eyleyicilerin, çeviri odaklı üretim pratikleri üzerindeki simgesel etkileri araştırılmaktadır. Böylelikle, Lafonten çevirilerinin kültürlerarası dolaşımını çeviri eylemi üzerinden okumak, Türk kültür ve yazın alanını yeniden üreten toplumsal hareketlerin izlerinin sürülmesine yönelik bir yol haritası çizmektedir.
The translation sociology approach recognizes translation as a form of action that is produced in different platforms of reality and co-operated with multiple mechanisms, and undertakes the task of identifying the social conditions at work in the formation of this process. The aim of this research is to carry out a reading of La Fontaine's Fables which is translated from French to Turkish by Turkish writer/translator Nazım Hikmet and Orhan Veli by focusing on the sociology of translation in different historical sections. The methodological points of emphasis of the research are conceptualizations such as intercultural circulation, marquage, translation norms and social conditions/contradictions on translation sociology based on the main concepts of Bourdieu sociology. In this framework, the translation strategies adopted by actors such as translators, editors and publishers who play a role in the production/ circulation and consumption of related translation works are handled with an emphasis on relational understanding. The symbolic effects of relevant actors on translation-oriented production practices are investigated under the socio-cultural conditions based on power relations surrounding, structuring and shaping the mentioned translation works. Thus, reading the intercultural circulation of the translations of the La Fontaine through translation action, draws a road map for the perception of social movements living in the field of Turkish culture and literature.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.