Öz: Karst Topografyasının çeşitlilik ve yayılış bakımından zengin olmasının yanında, kullanım bakımından da zenginlik arz etmektedir. Karstik şekiller tarihin hemen hemen her döneminde kültürel olarak insanlar tarafından farklı amaçlarla kullanılmıştır. Bu şekillerden genelde üç tarafı kapalı olanlar (mağaralar, dolinler, obruklar, subatanlar, lapyalar vb.) çoğunlukla: barınma, mabet, sığınma yeri, depo (silo), sulama vb. olarak değerlendirilmiştir. Orta Toroslarda (Bolkar Dağları’nda) derinliği fazla, ağız kısmı dar ve genellikle taban kısmında kar bulunan şekillere “Orbuk” adı verilmektedir. Orbuk; Mersin, Tarsus, Silifke ve kısmen de Adana yöresinde özellikle Orta Toroslar içerisinde yer alan Bolkar Dağları’nda Yörükler tarafından kullanılan bir terimdir. Ses olarak “Obruk” kelimesini çağrıştırmakla beraber kullanım ve oluşum olarak oldukça farklı bir anlama sahiptir. Orbuk; yaylacıların hayvanlardan elde ettikleri peynir yağ ve çökelek gibi hayvansal ürünlerin bozulmaktan korunmak amacıyla depolandığı yer manasında kullanılmaktadır. Bu bir mağara, düden (subatan, suyutan), obruk, çökme dolini gibi karstik bir şekil olduğu gibi, bazen de insan eli ile açılmış bir kuyu, içerisi genişletilmiş bir kovuk veya ağız kısmı örülerek kapatılmış bir tabaka aralığı da olabilmektedir. Burada ön plana çıkan şekil değil, ürünlerin depolandığı “doğal soğuk hava deposu” özelliği göstermesidir. Temmuz-Ağustos ayında havanın 20-25 ºC olduğu zamanlar da orbuğun içerisinde sıcaklık -1 ile 4,5 ºC arasında değişmektedir. Bu çalışma Bolkar Dağları üzerinde yer alan orbukları tanıtmakta ve sınıflandırmaktadır. Yaylacıların bu orbukların birçoğunu aktif olarak kullanmaları nedeniyle oldukça ilgi çekicidirler. Orbuklar yaylacıların ürünlerini depoladığı yer olmaları nedeniyle yerlerini tanımadıkları kimselere söylememektedirler. Bu nedenle sahadaki tüm orbuklar gösterilememiştir. Bu çalışmada oluşum itibari ile farklı olan orbuklar örneklem olarak ele alınmıştır.

Abstract: Karstik landforms have been used differently by human being at the historic of each quarter. These shapes which are closed tree edge have been used for very long times; house, sanctuary, store etc. Nowadays, these more depth and outlet part limited shapes have been used differently; in terms of named “orbuk”. Orbuk word which is used in the Mersin, Tarsus, Silifke and Partly Adana Regions on the Bolkar Mountains is especially used by nomadic people. Although meaning of Orbuk is reminiscent of Obruk, it has very different meaning of using and constitution. Orbuk word is known all of region people whom they have sustained both transhumance activities in the past-now and settled people. Orbuk is a location which has used to protect and accumulated productions of animal origin which is like cheese, animal fat and curd from hot weather conditions. Orbuk is that may be karstic landforms like as cave, sinkhole, collapse doline or manmade hellhole in the ofiolitic rocks. In here, it has very cold weather condition. Landform is not important. When the hot is 20-25ºC from the outside, it has approximately 1 – 5 ºC hot. In this study purpose aims that to introduce both meaning and distribution of Orbuks on the Bolkar Mountains. Orbuks are interesting in terms of using actually. These areas are not said about orbuks, because there is a lot of production of animal origin. Because of this, all of orbuk is not disclosed on the map. In this study, some orbuks have been discussed to introduce.