Descartes ve Bacon Bağlamında Modern Bilincin Epistemolojik Çıkmazı Olarak Rasyonalizm ve Ampirizm

Author:

Number of pages:
169-181
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 31

Klasik felsefede hakikat, insan bilgisinden bağımsız ve insan zihnini aşan nitelikte olmasından dolayı organik bir evren yaratmıştır. Rönesans ile birlikte ortaya çıkan hümanist kabuller, hakikatin aşkınlığı ve evrenin bütünlüğü iddialarının sorgulanmasına, hakikat için yeni bir referans noktası aranmasına neden olmuştur. Modern felsefe ile birlikte özne yeni kozmosun referansı kabul edilirken hakikate dair izlenecek yol da artık kaçınılmaz olarak öznenin zihinsel yetilerine bırakılmıştır. Akla duyulan bu güven, hakikate ulaşılabileceğine dair septik sorgulamaları da beraberinde getirmiştir. Modern felsefe Rönesans sonrası ortaya çıkan bu epistemolojik krize cevap vermek gayesiyle iki farklı yöntem geliştirmiştir. Bunlar rasyonalizm ve ampirizmdir. Rasyonalizmin kurucusu Rene Descartes duyularla elde edilen a posteriori bilgiyi yanıltıcı olarak nitelendirerek eleştirmiştir. Öte yandan Francis Bacon soyut aklın a priori bilgisini idol öğretisinde yer bulan tiyatro idollerine benzetmiştir. Bu nedenle Bacon, Descartes’ın matematik ilkeleri ile kurmuş olduğu rasyonalizm öğretisini metafizik ve spekülatif olarak nitelendirir. Bacon için bilgi bir güç olarak a posteriori niteliktedir. Artık bilgi ampirizm sayesinde teorik niteliğinden sıyrılarak pratik olana yönelmelidir. İki farklı yöntem ile hakikati bulma girişimi olarak gelişen modern epistemoloji, hakikate dair bilginin imkânlarının sorgulanacağı Aydınlanma felsefesinin temellerini atmıştır. Descartes ve Bacon arasında başlayan bu çatışma, Immanuel Kant’a kadar devam ederek modern bilincin epistemolojik yabancılaşma sürecinin de başlangıcı olmuştur.

Keywords


In classical philosophy, truth is independent from human knowledge and it transcends human mind. Therefore the classical belief of truth has created an organic universe idea. The humanist assumptions that have emerged with the Renaissance have led to questioning the transcendence of truth and the claim of the unity of the universe, and it has caused a search for a new reference point for truth. With modern philosophy, the subject is taken as the new reference point for new cosmos understanding. For this reason, the way to follow the truth has been left to the mental capacities of the subject. However, this confident trust to subject’s reason has also brought skeptical questions about the possibilities of reaching the truth. Modern philosophy has developed two different methods as a response to this epistemological argument that emerged after the Renaissance. These are rationalism and empiricism. Founder of Rationalism Rene Descartes describes the a posteriori knowledge obtained with the senses as misleading. On the other hand Francis Bacon likens the idea of a priori knowledge of abstract reasoning to the theater idols in his idol teachings. For this reason Bacon describes the method of rationalism that Descartes founded with mathematical principles as metaphysical and speculative. For Bacon, knowledge is a power with its a posteriori nature. By means of empiricism, knowledge will move away from its theoretical character and become practical. Subject-based modern epistemology which developed as an attempt to find the truth by two different methods has laid the foundations of the Enlightenment philosophy that questions the possibilities of the knowledge of truth. The epistemological conflict that began between Descartes and Bacon continued as far as Immanuel Kant, and modern consciousness was also the beginning of the epistemological alienation process.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 3,367
Number of downloads 729

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.