İlk Orta Çağlarda Kabül Vadisinda Bulunan Kabül Teğin-Şahleri Sülalesi Üzerine

Author:

Number of pages:
43-60
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 19

İlk orta çağlarda Kabül vadisinda Kabül Tegin-Şahleri sülalesinin oluşması işbu bölgede mahalli hint ve iranlı topluluklarla beraber türk topluluklarının faal olmaya başladığını gösteyör. Buyuk ihtimalle bu durum bizim düşünçemize göre Batı Türk kağanlığı’nın siyasal faaliyetiyle bağlantılı olabilir. Çünkü yazılı kaynaklarda Batı Türk kağanı Tun Yabgu-Kağan’ın Ki-pin / Kapisa’yi (Kabül’ün kuzeyi) işgal ettiği hakkında bilgi yer almış. Kabül Tegin-Şahleri’nın etnik menşei hakkında kesin bir sonuça varmak zor. İşbu sülale сулола Tun Yabgu-Kağan’ın Тoharistan’daki nesilleri – Yabgular sülalesiyle akrabalığı aracılığıyla Aşina türklerine bağlantılı olmalıdır. İlk orta çağlarda Kabül vadisinda Kabül Tegin-Şahleri sülalesinin oluşması senesi 660 yıllar değil, belki biraz erken 630/640 yılllardır. Çünkü çinli rahip Hsüan-tsang 629-645 yıllarda işbu bölgeye ayak basarken, Kabül vadi’sinde yönetici Köktürklerde olduğuna şahit olmuştur. Kabül’ün ilk türk yöneticisi Barhatekin hakkında ХIX yüzyıl sonundan itibaren işbu probleme araştırmalarda yer verilmesine rağmen, şimdiye kader onun kim olduğu, ne zaman yaşadığı, yönetim senesi ve v.s hakkında kesin bir çözüm yok. İşbu adın kökünü türk dillerinde “uzun tüylü köpek” manasını veren baraq/haraq kelimesiyle bağlamak mümkün. Şununla beraber, Biruni’nin ‘Hindistan’ eserinde yer alan Кabül’daki türk sülalesinin oluşumu hakkındaki Barhatekin efsanesinin esasi Köktürk Аşina hanedanının ortaya çıkması hakkındaki rivayetle çok benzer olduğuna baksak Kabül Tegin-Şahleri sülalesinin menşei Köktürk Аşinalarla bağlantılı olması mümkün denilen sonuça geliyöruz. Berunî’nin işbu malumatları Kuzey Hindistan’da ilk Erken Orta Çağlarda yönetimde bulunan Türk asıllı hanedanı iki dala taksim ederek incelemeye esas verir. İşbu hanedanın iki ayrı dalı: Doğu dalı – hakimyet merkezi Kabül ve Gandhara/Kapisa olan Kabül-Şahlar, Batı dalı ise Zabülistan ve ar-Ruhhac (Arahosia)’deki Rutbiller (Elteberler)dir.

Keywords


The formation of the Kabül Tegin-Shahs in the valley of Kabul in the early Middle Ages shows the increased activity of the Turkic ethnic groups in the region together with the local Indian and Iranian peoples. In our opinion, most likely, this position must have been due to the political activities of the Western Turkic Kaganate. Because, the written sources contain information on submission of Gibin/Kapisa (north of Kabul) to Western Turkic Kagan Tun-Yabgu. It is difficult to express a final opinion on the ethnicity of the Türk Shahi. They can be linked with the Ashina Turks through kinship with the dynasty of the Tokharistan Yabgu, the representatives of which were descendants of Thun Yabgu-Kagan. The reign of the Türk Shahi dynasty was established in the valley of Kabul, most probably not in the 660s, but a little earlier in the 630s-640s. Because, Hsüan-tsang, who visited these areas during his journey, carried out in 629-645, witnessed that the ruler in the valley of Kabul was a man of the Turks. Despite the fact that to the personality of Barhatekin, the first Turkic ruler of the Kabul valley, the attention was paid in the research works on this topic as early as the late nineteenth century, the scholars have not yet come to final conclusions about this person: who he was, when he lived, the years of his reign, etc. This name can be associated with the word baraq/haraq, which in ancient and modern Turkic languages has the meaning “a shaggy dog”. In addition, taking into account a very close resemblance to the legend of Barhatekin which Biruni renders in his book “India” in connection with the origin of the Turkic dynasty of Kabul, with the legend of the origin of the Ashina dynasty, it can be concluded that the origin of the Turkic dynasty of Kabul should be linked with the Ashina Turks. However, the information given by Biruni in his book “India”, is also the basis for the study of the Turkic dynasty that ruled in historic North India, divided into two branches. This dynasty can be divided into two branches: the eastern branch – Kabulshah’s – with the political center in Kabul and Gandhara/Kapisa and the western branch - Rutbili of Zabulistan and Ar-Ruhhadja (Arachosia).

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,013
Number of downloads 464

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.