Harnâme, 15. asır divan şairlerinden Şeyhî tarafından kaleme alınmış 126 beyitlik bir mesnevîdir. Tezkirelerde, yazılış sebebine dair temelinde hiciv yer alan iki farklı rivayet bulunur: Sehî, Âşık Çelebi, Kınalızâde ve Âlî’ye göre Şeyhî, kendisine tımar olarak verilen Tokuzlu köyüne giderken uğradığı saldırı sonucu bunu yapanları hicvetmek için, Latîfî’ye göre ise padişahın iltifatına mazhar olacak iken, kendisini padişaha zemmedenleri yermek için yazmıştır. İki rivayette de eserin yazılış gayesi “hiciv” olarak anlaşılmaktadır. Araştırmacılar tarafından Türk hiciv ve mizah edebiyatının şâheserlerinden kabul edilen Harnâme’nin, genellikle bu yönüne dikkat çekilmiştir. Harnâme, bayağılığa kaçmadan hicveden ve bunu yaparken mizahî unsurları da ustaca barındıran bir eser olarak değerlendirilmiştir. Ancak bu hususlarda şâheser kabul edilen bir eserde, hicvin ve mizahın gerçek anlamda başarılı olmasını sağlayan unsurlardan olan hikmet ve tefekkür üzerinde maalesef durulmamıştır. Şu bir gerçektir ki düşündürmeyen bir mizah ve yergi tam anlamıyla başarılı olamaz. Bu sebeple Harnâme’nin satirik ve mizahî alanda başarısıyla birlikte ciddi anlamda tefekkürî ve hikemî bir yönünün olduğunu düşünmemek mümkün değildir. Bu yazıda Harnâme; hikmet, felsefe ve düşünce pencersinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Harnâme’nin şekil, muhteva ve yazılış sebebi hakkında kısa malumattan sonra hikmet ve felsefeye dâir mücmel bilgiler aktarılarak, Harnâme’nin hikemî ve felsefî arka planı yorumlanmaya gayret edilmiştir. Neticede Harname’nin arka planında kendisini ve mevcudatı fark edip, düşünen, sorgulayan ve cevaplar arayan bir eşek sembolü/metaforu olduğu düşüncesine varılmıştır. Eşeğin bu durumu, yeryüzüne geldiğinden beri kendisini ve çevresini sorgulayıp anlamaya çalışan ve ona göre hareket eden insanı sembolize etmektedir.

Harnâme is a mesnevî of 126 couplets taken from the 15th century divan poets by Şeyhî. There are two different narrations about the reason of its writing in the tezkires: According to Sehî, Âşık Çelebi, Kınalızâde and Âlî, Şeyhî wrote to it to satirize those who attacked him on his way to the village of Tokuzlu given as a fief. According to Latîfî, he wrote to satirize the statesmen envying him. The work of writing the two rumour is understood as "satire". Harnâme, which was accepted by the researchers as the masterpiece of Turkish satirical and humorous literature, has often drawn attention to this aspect. Harnâme is regarded as a work that skillfully accommodates satirical and humorous elements without being vulgar. However, in a work that is accepted as a masterpiece in these matters, wisdom and contemplation, which are the factors that enable satire and humor to succeed in real sense, are not mentioned. It is a fact that an unimaginable humor and satiety can not be fully successful. For this reason, it is not possible to imagine Harnâme's contemplative and witty direction besides the satirical and humorous success of the field. Bu yazıda Harnâme hikmet, felsefe ve düşünce yönünden ele alınmıştır. Short information about the shape, content and writing reason of Harnâme has been given; By giving brief information about wisdom and philosophy, it has been tried to interpret the philosophical background of Harnâme. In the end, it was thought that Harnâme was a donkey symbol / metaphor in the background of Harnâme, thinking and inquiring, seeking answers, trying to find the right information, when it reaches the right information, it misunderstands it and does the wrong job. The donkey symbolizes this person, who has been questioning himself / herself and the environment since he came to the earth and who has acted and acted accordingly.