13. yüzyıl İran şairlerinden Sadî’nin (öl. 1292) 1257’de yazdığı Bostan, diğer adıyla Sadî-nâme, İran edebiyatının Gülistan ile birlikte en meşhur eserlerindendir. Ahlakî ve didaktik bir nasihatname olan eser, yaklaşık 4000 beyitten oluşur. Bir giriş ve on bölüm halinde düzenlenmiştir. Her bölüm konusundaki birçok hikâyeden meydana gelir. Sadî, çeşitli kaynaklardan derlediği hikâyeler, bizzat şahit olduğu olaylar ve duyduğu rivayetlerle edindiği bilgi ve tecrübelerini sade ve anlaşılır bir üslûpla anlatır, bu konuları eğitici ve öğretici bir şekilde işler. Hikâyeler, çeşitli nasihatler veya ibretli cümlelerle biter. Bu incelemede, Türk edebiyatında pek çok kez çevrilerek bir yeniden çeviri silsilesi oluşturan Bostan’ın neden yeniden çevrilme ihtiyacı duyulduğu, çevirilerin sahiplerince nasıl tanımlandığı, çeviri sırasında nasıl bir strateji izlendiği, kendinden önceki çevirilere değinme veya eleştiri olup olmadığı, çevirilerde dönemine ait etkilerin varlığından söz edilip edilmediği gibi soruların cevabı aranacaktır. Böylece Bostan gibi “saygın” bir eser yüzyıllar boyunca Türkçeye çevrilirken, uygulanan çeviri stratejileri tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu inceleme, Bostan’ın Türk edebiyatındaki ilk çevirisi Ferheng-nâme-i Sadî’den başlayarak Zaifî, Abdî, Mehmet İzzet Paşa, Kilisli Rifat Bilge, Niğdeli Hakkı Eroğlu, Hikmet İlaydın, Yakup Kenan Necefzade, Hicabi Kırlangıç, A. Naci Tokmak ve Azmi Bilgin tarafından yapılan çevirilerin yan-metinleri (paratext), yani kapak, önsöz ve giriş bölümleri üzerinden yapılacaktır. Bu çeviriler, Bostan’ın manzum veya mensur tam çevirileridir.

Bostan aka Sadî-nâme is a literary work on ethics written in 1257 by Sadî, a renowned writer and poet of Persian literature in 13th century. Bostan was written as verse of approximately 4000 couplets. It comprises of an introduction and ten chapters. Every chapter is adorned with stories that have a moral lesson based on everyday situations. Some of the stories told are based on the real life of Sadî himself and some are based on what he had heard or read. Every story ends with different statements of advices. This work has been translated into Turkish and commented on many times since the 14th century on. In this research, the answers for the following questions are to be searched by examining the retranslations -both prose and verse- of Bostan which has a retranslational cycle in Turkish literature: Why was this work retranslated? Did the translators feel the necessity to explain the reasons? How the retranslations were identified and described by their translators? Did they give any clues on whether they would be faithful to the original or pursue another method of translation? Did they mention something about the effects of the period in which the translation was produced? Are there any mentions or criticisms of the previous translations? The translational strategies of the translators of Bostan were analysed beginning with Ferheng-nâme-i Sadî, and Zaifî, Abdî, Mehmet İzzet Paşa, Kilisli Rifat Bilge, Niğdeli Hakkı Eroğlu, Hikmet İlaydın, Yakup Kenan Necefzade, Hicabi Kırlangıç, A. Naci Tokmak and Azmi Bilgin via the paratextual data (covers, prefaces, introductions).