Şaman Giysi Unsurları Üzerlerinde Kullanılan Semboller

Author:

Number of pages:
357-396
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 13

Şamanlar tarafından "deneyim" olarak ifade edilen Şamanizm, varlığı tüm insanların tarihinde erken taş devrine ve daha da geriye kadar kanıtlanabilen, spiritüel tesiri içeren bir kendinden geçme ve trans tekniği olarak kabul edilmektedir. Klasik literatürde Türk Şamanlığının en önemli merkezini Rusya sınırları içerisinde olan Sibirya Bölgesi oluşturmaktadır. Ele alınan konu bu bölgede yaşamış topluluklar içerisinde Türk Şaman kültürüne sahip bölgedeki Altaylar, Yakutlar, Samiler, Tuvalar, Hakaslar, Tofalar ve Dolganlar gibi belli başlı önemli Türki kabilelerde Şaman giysi unsurları üzerlerinde kullanılan semboller incelenmiştir. Sibirya, klasik şamanizmin anavatanı kabul edilmektedir. Bölgedeki Ural, Altay, Paleosibiryalı halklar özellikle de avcı-toplayıcı gruplar modern dönemlere kadar şamanistik uygulamalarda bulunmaya devam etmişlerdir. Babadan oğula miras yolu ile ya da “çağrı yöntemi” ile devredilen, kutsal bir kült eşyası kabul edilen Şaman giysileri, kozmik ve sınır ötesi âleme taşıyan bir araç olup onu toplumun diğer üyelerinden ayıran ve izole yaşam tarzlarının bir göstergesi olan bir nişandır. Kutsal bir kült eşyası kabul edilen Sibirya Türk Şamanlarının giysilerine toplu olarak bakıldığında giysilerde biçimi anlam ve önemiyle ilgili olup tasarımı ise görselliğindeki zengin malzeme kombinasyonunda olduğunu görebilmekteyiz. Tasarım ve biçim ilişkisi farklı coğrafya ve kültürlerde etkileşerek çoğu zaman iç içe geçtiği örnekler bulunmaktaysa da olan değişiklikler aslını asla kaybettirememiş her defasında Şaman kültürü izi olduğu farkedilmiştir. Şaman giysisi, döneminin hayat görüşünü, sosyo – kültürel yapısını, dini bakışını yansıtırken Şamanın mistik gücünü, ruh halini, hayal gücünü fantastik şekilde ortaya koymaktadır. Giysi örneklerinde görülen, kadın yada erkek Şamanların giysilerinde ve unsurlarında ayrım olmaksızın daha çok kadın giyimine yakın tutulan form ve renklerde olmasıdır. Şamanlar, doğanın insan yaşamı üzerindeki gizemli gücünü onu kutsallaştırarak ritüellerinde aracı unsur olarak kullanmaktadırlar. Kullanırken de kimi zaman doğal renkleriyle ve her rengi içinde barındıran tabiata öykünmüşlerdir. Bazen tek tek bazen de diğer materyallerle biraraya getirerek giysi ve unsurlarında kullanmışlardır.

Keywords


Shamanism, which is expressed as "experience" by shamans, is regarded as a transcendental and transit technique whose existence is an early stone devine in the history of all people, and can be proved even further, with spiritual power. In the classical literature, the most important center of Turkish shamanism is the Siberian Region which is located within Russia borders. Among the communities inhabited by this region, the symbols used on the elements of shaman clothing in major Turkic tribes such as Altay, Yakutlar, Samiler, Tuvalar, Hakaslar, Tofalar and Dolgan in the region with Turkish shamanic cultures have been examined. Siberia is considered the homeland of classical shamanism. Ural, Altai, Paleosibiric peoples, especially hunter-gatherer groups in the region continued to be found in shamanistic practices until modern times. A tool that carries shaman clothes, cosmic and trans-boundary creations accepted as a sacred cult item, inherited from the Babylon through inheritance or "call method", and a sign that separates it from the other members of the community and is a sign of isolated lifestyles. When we look at the clothes of the Siberian Turkish shamans, which are accepted as sacred cult items, we can see that they are related to the formal meaning and importance of the clothes and the design is in the combination of the rich material of the visual. Although there are examples where design and form relations interact in different geographies and cultures and often intertwine, it has been noticed that the changes that have never been lost are traces of shaman culture. The shamans' clothes reveal the mystic power, the mood, and the imagination of the shaman in a fantastic way while reflecting the life view, socio - cultural structure, religious view of the period. It is seen in the examples of the garments that the female and male shamans are in forms and colors which are mostly kept close to women's clothing without distinction in their clothes and elements. Shamans use the mysterious power of nature on human life as an intermediary in their rituals, sanctifying it. Sometimes they used to emulate natural colors and the nature contained in each color. Sometimes they used one piece and sometimes other materials to bring them together in clothes and elements.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 772
Number of downloads 456

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.