Süleyman Giryânî’nin On İki İmam Menâkıbnâmesi

Author:

Number of pages:
185-224
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 10

Allah dostlarının sıra dışı hayatları, olağanüstü hallerinin anlatıldığı eserlere menâkıbnâme denir. Hadis kitaplarındaki sahabe faziletlerinin anlatıldığı Kitâbü’l-Menâkıb bölümleri bu türün ilk örnekleri olarak kabul edilmiştir. Türklerin İslamiyet’e girmesi ve tasavvufun Türklerin arasında hızla yayılmasıyla Türk İslam edebiyatı sahasında menâkıbnâme türü içinde değerlendirilebilecek birçok eser te’lif edilmiştir. XIX. yüzyılın ikinci yarısı ile XX. yüzyılın ilk çeyreğinde yaşayan Süleyman Giryânî, manzum menâkıbnâme alanında eser veren divan edebiyatının son dönem şairlerinden biri olarak değerlendirilebilir. Şairin “E’imme-i İsnâ-Aşer Menâkıb Hâllerinden Bir Şemme Beyân Olunur” başlığını taşıyan bu eserinde On İki İmam’ın isim, lakap ve unvanları; anne-baba adları; kerametleri, nerede, nasıl, kaç yaşında, kim tarafından şehit edildikleri ve naaşlarının bulunduğu mekânlar anlatılmıştır. E’imme-i İsnâ-Aşer Menâkıbnâmesi’nde coşkun bir Hz. Ali muhibbî tablosu çizilmiştir. Metinde Âl-i Muhammed muhabbeti hakkındaki âyet-i kerimeler ve hadis-i şeriflerin ağırlıkta olduğu görülmüştür. Bu çalışmada öncelikle bir edebî tür olarak menâkıbnâmelerin kaynağı, bu sahada ortaya konulan eserler ile manzum On İki İmam menkıbeleri hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Ardından Giryânî’nin hayatı ve edebî yönü üzerinde durularak müellif tanıtılmıştır. E’imme-i İsnâ Aşer Menâkıbnâme’sinin muhteva özellikleri sadedinde ana hatlarıyla On İki İmam manzumeleri mensur olarak özetlenmiş, âyet ve hadislerin tespiti yapılarak kaynaklarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Tek nüsha halinde tespit edilen yazmanın şekil hususiyetleri hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Son olarak Menâkıbnâme’nin tertip ve vezin hususiyetleri incelenmiş; metnin büyük bir bölümü transkripsiyonlu haliyle verilmiştir.

Keywords


Work which is told Allah's friends' lives and unusual situations is book telling saints’ lives. Kitabul menakip parts told merits of companion in hadith books are accepted as first examples of this type. A lot of works which are evaluated in turkish islamic literature are compiled because turkish people entered İslam and İslam expanded to turkish people. Süleyman Giryânî living between second half of 19.century and first quarter 20. century is evaluated as one of poets giving work in final period in the field of peotic book telling saints' lives. Work having title of “E’imme-i İsnâ-Aşer Menâkıb Hâllerinden Bir Şemme Beyân Olunur” tells names, nicknames and degrees of twelvers; parents names, miracles, where, how, how old, who were they martyred by, where are their bodies. Enthusiastic painting of Imam Ali lover was drawed in E’imme-i İsnâ-Aşer Menâkıbnâme. Generally, Hadiths and verses from the Quran about Love of Ali Muhammed are in the text. In this work, it is given information about source of the book telling saints’ lives as a literary genre firstly and produced works in this field and about twelvers legends. And then writer is introduced by dicoursing life and literate features of Giryani. With outlines content features of E’imme-i İsnâ Aşer Menâkıbnâme, twelvers poetics sum up as prose, their sources are tried to be reached by determining hadiths and verses of the Koran. The evaluation was made about form features of text determined one copy. Finally, contexture and rhythm features of menakibname was examined; most of them was given with transcription form.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 806
Number of downloads 421

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.