Kur’an-ı Kerim insanlara dünya ve ahiret mutluluğunu vadeden ilahi bir kitaptır. Kur’an’ın muhatabı insandır ve insan fiillerini düzenleyen müeyyideler içermektedir. Kuran'ı Kerim'de bu müeyyideler anlatılırken bazı ayetlerde fiillerin sorumluluğunun kime ait olduğuyla ilgili karışıklıklar ortaya çıkmaktadır. İnsan fiilleri zorlama olmaksızın bireyin kendi tercihiyle eyleme dönüştüğünde mesuliyet açısından sorun oluşturmamaktadır. Aksi durumda Allah’ın insanları hidayet ya da dalalete mecbur kılması muhataplar arasında ilahi adaletin tecellisi konusunda tartışmalara yol açmaktadır. Allah insan davranışlarının hidayet ve dalalet açısından bireysel tercihine mi yoksa varoluşsal yönüne mi müdahil olmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Allah'ın insan fiillerine ne ölçüde müdahil olduğu fiilerin sorumluluğunun tespiti için önem arz etmektedir. Kur’an’ın ilk muhataplarının onu en güzel şekilde anlayan ve hayatlarına tatbik edenler olduğu bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla fiillerin yaratıcısının kim olduğuyla ilgili Kur'an'ın ilk muhataplarının ne anladıkları konuyu değerlendirmemize yardımcı olmaktadır. Kelâmî bir mesele olarak kabul edebileceğimiz bu hususun doğru bir şekilde anlaşılabilmesi için ayetlerin inişlerine sebep olan olayların bilinmesi gerekmektedir. Bu itibarla çalışmamızda, ilgili ayetlerin nüzul sebepleri dikkate alınarak sonuca ulaşılmaya çalışılmaktadır. Aynı zamanda sorumlulukla ilgili ayetler bağlamsal bir bütünlük içerisinde ele alınmaktadır. Çalışmamızın amacı öncelikle kelâmî yorumlara sıklıkla başvuran Razî’nin mesuliyet meselesiyle ilgili ayetlerdeki yorumlarına ulaşmaktır. Bu bağlamda konuyla ilgili olduğunu düşündüğümüz iyilik ya da kötülüğün muradının kime ait olduğuna yönelik ayetlerdeki bağlantıları kurarak, hidayet ya da dalaleti mesuliyet açısından değerlendirmektir.

The Qur'an is a divine book with the happiness of the world and the hereafter. The Qur'an's narrator is composed of messengers who regulate human behavior. While the Qur'an describes these messengers in the Qur'an, there are confusions about who belongs to the responsibilities of the acts in some verses. Human actions are not a problem in terms of accountability when the individual turns into action without any compulsion. Otherwise, there is a controversy about the passage of divine justice among the interlocutors that Allah requires people to guide or disobey. Allah is involved in the individual preference or existential aspect of human behavior in terms of guidance and discretion. From this point of view, it is important for the determination of the responsibilities of those who are involved in Allah's human actions. It is a known fact that the first interlocutors of the Qur'an are those who understand it best and apply it to their lives. In this respect, it helps me to assess what the first counterparts who are the creators of the actions understand about this issue. The facts that lead to the descent of the verses need to be known so that this point can be correctly understood as a matter of calm. In this respect, we try to reach the result by considering the reasons of the related verses in our work. At the same time, the verses related to responsibility are handled in a contextual context. The purpose of our work is to reach the interpretations of Razi's verses concerning the account of liability, which are frequently applied to the theological interpretations. At the same time, it is to assess the guidance or gavel in the sense of responsibility by establishing links in the verses about who is the source of the goodness or evil which we consider to be related to the subject.