Siyasî partilerin bütünlüğünü sağlayan ve parlamenter sistem bakımından hayatî bir öneme sahip olan parti disiplini, siyasî rejimlerin işleyişi üzerinde son derece etkili bir kavramdır. Siyasî partiler, yapılarına ve işlevlerine göre tasnif edilebildikleri gibi disiplin açısından da tasnif edilmekte ve disiplinli partilerde partinin bütünlüğünü bozan davranışlar genellikle cezalandırılmaktadır. Siyasî partilerin meclis gruplarında alınan kararlara partili tüm milletvekillerinin uyması ve alınan karar doğrultusunda oy kullanması gerekmektedir. Alınan karar doğrultusunda hareket etmeyen ve oy kullanmayan milletvekilleri partiden ihraç yaptırımı da dâhil olmak üzere birçok yaptırımla karşılaşabilmektedirler. Bununla birlikte siyasî partilerin disiplin uygulamaları kimi zaman amacından sapmakta ve parti yönetimine muhalif isimlerin saf dışı edilmesi amacına uygun olarak kullanılmaktadır. Türk siyasetinde parti genel merkezlerinin uyguladıkları politikaları eleştiren ve parti yönetimlerine muhalefet bayrağını açan isimler parti disiplinine aykırı davrandıkları ve partinin birliğini bozukları gerekçesiyle disiplin kurullarına sevk edilmektedirler. Disiplin kurullarına sevk edilen muhalif isimler genellikle kesin ihraç yaptırımı ile cezalandırılmaktadırlar. Parti içi muhalefetin sindirilmesine ilişkin örnekler dün olduğu gibi bugün de gündemde kendilerine yer bulmaya devam etmektedir. Siyasî partilerin içerisinde oluşan muhalif seslere yaklaşım bakımdan Millî Görüş partileri farklı uygulamalar ortaya koymuştur. Bu çalışmada Millî Görüş partilerinden üçünde yaşanan muhalif hareketlenmeye karşı nasıl tepki verildiği sorusuna Siyasî Partiler Kanunu ve parti tüzükleri çerçevesinde cevap aranacaktır. Çalışma kapsamında 1977 yılında yapılan Millî Selamet Partisi Kongresinde ikinci listenin çıkarılması, Fazilet Partisi döneminde açığa çıkan Gelenekçiler-Yenilikçiler ayrımı, Saadet Partisi’nin 2010 yılındaki kongresinde yaşanan beyaz liste-yeşil liste ve 2014 yılındaki kongrede yaşanan iki farklı ismin genel başkanlığa aday olması örnekleri incelenecektir.
Party discipline is majorly an effective term on the functioning of political regimes. The term is to provide unity of political parties and has vital importance in respect to the parliamentary system. Political parties are classified with regard to discipline as well as they can be classified according to their structures and functions. All members of parliament of a party have to accord with their decisions of parliamentary groups. They also must vote in accordance with these decisions. If a member of parliament doesn’t vote in line with decisions of the parliamentary group, this MP can be punished with many sanctions including exportation from a party. But sometimes disciplinary implementations of parties deviate from the aim and are used for the purpose of party rule of eliminating opponent names. In Turkish politics, the criticizing the policies applied by the headquarters of the parties opening the opposition flag to the party administrations are contrary to the party discipline and they are referred to the disciplinary committees on the grounds that the unity of the party is defective. The dispatched to discipline committee opponent names generally are punished with certain export sanction. In Turkey, the examples about strong-arm of intra-party opposition movement are quite excessive both yesterday and today. Millî Görüş (Islamic View) Movement has a different approach as to opponent voice in their parties. In this article, the answer will be searched how to respond to the question to opponent movements in three parties of Millî Görüş (Islamic View) Movement as part of Turkish Political Parties Law and the parties constitution. Within this article, two-lists Islamic Salvation Party (Milli Selamet Partisi) Congress in 1977, traditionalists distinguish between reformists in Virtue Party (Fazilet Partisi), the white list-green list example in Felicity Party (Saadet Partisi) Congress in 2010 and two different candidates to chairman Congress in 2014 will be analyzed.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.