Edebiyat metinlerini edebî kuramlar çerçevesinde incelemek, metnin farklı yönleriyle yorumlanmasına imkân sağlar. Edebî metin incelemelerinde sıkça başvurulan yöntemlerden biri olan psikanalitik inceleme yöntemi de metnin anlaşılması ve yorumlanmasında incelemeciye ve dolayısıyla okuyucuya derin bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı da Türk öykücülüğünün önemli isimlerinden olan Füruzan’ın öykülerini psikanalitik eleştirinin “Oidipus Karmaşası” kavramı bağlamında okumak, değerlendirmek ve öykülere yeni bir bakış açısı getirmektir. Yazın hayatına başladığı 70’li yıllardan günümüze önemli kadın yazarlarımız arasında anılan Füruzan, günlük yaşamdan seçtiği konuları ve samimi üslubu ile özgün bir tarzı yakalamıştır. Belirli bir ideolojinin savunucusu olmadan toplumsal yaşamın aksaklıklarını, yoksul insanların yaşamını ve İstanbul’un kenar mahallelerini gerçekçi ve güçlü gözlemlerle okuyucuya sunar. Öykülerinde yakalamış olduğu başarı, dönemin edebiyat çevrelerince dikkate değer bulunmuştur. Öykücülüğümüzün çıkmaza girdiği bir dönemde yayımlanan ilk kitabı Parasız Yatılı ile 1972 yılında Sait Faik Hikaye Armağanı’nı kazanan yazar, birçok eleştirmen ve öykücülüğümüz için yeni bir umut olmuştur. İlk öykülerinden günümüze kadar benzer temalar kullanan Füruzan, öykü kahramanlarına da ortak özellikler yükler. Öykülerinin genelinde kadın sorunlarına geniş yer veren Füruzan, kadını en iyi işleyen yazarlar arasındadır. Bu kadınlar birçok öyküde benzer özelliklere sahiptir. Bu ortak özellikler çerçevesinde çalışmamızda Füruzan’ın bugüne dek yayımlanmış 6 öykü kitabında yer alan kadın kahramanlar, psikanalitik edebiyat eleştirisinin önemli bir kavramı olan Oidipus Karmaşası bağlamında incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde kadınlar arası rekabetin arkasında Oidipus Karmaşası’nın varlığı saptanmıştır. Özellikle anne-kız ilişkileri bağlamında değerlendirilen 12 öyküde kadın kahramanlar arasındaki rekabetin nedeni kahramanların Oidipal kişilik özelliklerine sahip olmalarıdır. Oidipal rekabetin alt nedenlerine baktığımızda ise “fallusa sahip olma arzusu, yitik baba figürü, kuşak çatışması, bilinçdışı yasak arzu” karşımıza çıkar. Anne- kız ilişkilerine ve çatışmalarına Oidipal rekabet bağlamında bir bakış, satırların ardında kalmış bilinçdışının çözümlenmesini sağlamaktadır.
Analyzing literary texts within the framework of literary theories enables to interpret the text from different perspectives. Psychoanalytic analysis, which is frequently used in literary analyses, provides the analyzer and also readers with profound information. This study aims to read and interpret Füruzan’s stories within the context of “Oedipus Complex” of psychoanalytic criticism and introduce a new perspective to these stories. As one of the significant Turkish woman writers, Füruzan went into the literary life in 1970s. She achieved a unique style with her themes about daily life and sincere tone. She reflects troubles of social life, people living poverty and suburbs of İstanbul through realistic observations without defending a particular ideology. Contemporary literary circles found her stories remarkable. Her first book Parasız Yatılı was published when Turkish story telling reached deadlock. She was awarded Sait Faik Story Award in 1972 and brought hope to critics and our story telling genre. Füruzan used similar themes since her first stories. Characters in her stories also bear similar characteristics. Giving a large part to the problems of women in her stories, Füruzan is one of the best writers writing about women. These women are similar in most of her stories. This study analyzes female characters in her six stories published so far. They are analyzed within the context of Oedipus Complex, an important concept in psychoanalytic literary criticism. According to results of this analysis Oedipus Complex lies behind the competition between women. The competition between female characters in twelve stories, particularly analyzed within the framework of mother-daughter relationships, stems from Oedipal characteristics of the characters. When we look at the underlying reasons of Oedipal competition, we see “the desire to have a phallus, lost father, conflict of generations and unconscious forbidden desire”. A look into the relationships and conflicts between mother and daughter from the perspective of Oedipal competition enables to analyze the unconscious.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.