Bu çalışmada; 1844-1845 tarihi itibariyle Aydın Vilayeti Saruhan Sancağı Manisa kazası Belen Nahiyesi'ne bağlı olan Gümülceli Köyü'nün 19. yüzyıl ortalarındaki sosyal ve ekonomik durumunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Başbakanlık Osmanlı Arşivlerindeki 2276 numaralı Temettuat Defteri verilerine göre Gümülceli Köyü 47 hane olup yaklaşık olarak 235 kişilik tahminî nüfusa sahiptir. Köydeki ailelerin geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hane reislerinin büyük bir kısmının meslekleri de buna paralel olarak erbâb-ı ziraat, hizmetkar, rençber, sığırtmaç ve inşaat ustası olarak görülmektedir. Gümülceli'de yaşayan ailelerin sahip oldukları tarım arazileri toplamı 2687 dönüm olup, 2362 dönümü ekili arazi (mezrû' tarla), 125 dönümü nadasa bırakılmış arazi (gayr-ı mezrû' tarla), 67 dönümü bağ ve 133 dönümü icara verilen arazilerdir. Bu arazilerde, pamuk, Buğday, arpa, susam, darı, burçak ve üzüm ziraatı yapılmaktadır. 1845 tarihi itibariyle Gümülceli'de meslek olarak hayvancılıkla uğraşan aile yoktur. Hayvancılığın ticarî faaliyet olarak değil, daha çok günlük ihtiyaçları karşılamaya yönelik olarak yapıldığı görülmektedir. Hayvanlardan bir kısmı, süt, peynir, yağ gibi ihtiyaçlar için yetiştirilirken, bir kısmı da güç ve kuvvetinden istifadeyle çift ve yük taşımacılığında kullanılmaktadır. Gümülceli Köyü'nde aileler, pamuk, buğday, arpa, susam, darı, burçak, üzüm, tütün ve bostan gelirlerinden ödedikleri öşür miktarı toplam 6588 kuruştur. Hane reislerinin bir yıl öncesine ait vergileri toplamı 2975 kuruştur. Ailelerin tarım, hayvancılık ve kira gelirlerinden oluşan bir yıllık tahminî temettuatı toplamı 53 944 kuruştur. Bu toplam miktarın 51 144 kuruşu tarım, 2000 kuruşu hayvancılık ve 800 kuruşu kira gelirlerine aittir. Hane reislerinin mesleklerine istinaden ödedikleri tahminî hizmet temettuatı toplamı 3000 kuruştur. Tarım, hayvancılık ve kira gelirlerinden oluşan bir yıllık tahminî temettuatı ile hizmet temettuatı toplamı ise 56 944 kuruştur.

In this study, the purpose is to reveal the social and economic status of Gumulceli Village of Belen County of Manisa, which was the Sanjak of Aydin Province in 1844-1845 in mid-19th century. According to the Book of Profits with the number 2276 in Ottoman Archives of Prime Ministry, Gumulceli Village had 47 houses and the population was estimated to be 235 people. The way of living for the families in the village was agriculture and animal husbandry. The majority of the chiefs of the houses were parallel to this, which were free traders in agriculture, servants, ploughmen, cowman, and construction foremen. The total area of the fields used for agriculture by families in Gumulceli was 2687 acres, and 2362 of it was planted fields (arable land), 125 of it was fallowed fields (non-arable land), 67 acres of it was vineyards, and 133 acres were let out. In these fields, the cultivation of cotton, wheat, barley, sesame, corn, tare, and grape was common. As of 1845, there were no families who dealt with animal husbandry as a way of living. It is observed that animal husbandry was made to cover daily needs not as a way of living in a professional manner. Some of the animals were bred to cover the needs like milk, cheese, oil, while some of them were bred to make use of their power in transportation. The amount of the tithe paid by the families in Gumulceli Village from the cultivation of cotton, wheat, barley, sesame, corn, tare, and grape was 6588 piasters in total. The total of the taxes paid by one previous in year the chiefs of the families was 2975 piasters in total. The total of the annual profit-income of the families by dealing with agriculture, animal husbandry and rental was estimated as 53 Liras 944 piasters. 51 Liras 144 piasters of this amount belonged to animal husbandry, and 2000 piasters belonged to animal husbandry and 800 piasters of it belonged to rental incomes. The estimated amount of service income paid by the chiefs of the families was 3000 piasters. The total amount of estimated annual income, which consisted of agriculture, animal husbandry and rental incomes and service income, was 56 944 piasters.