İnsanlık tarihi aynı zamanda bir göçler tarihidir. Prehistorik dönemlerden günümüze, göçe bir şekilde maruz kalmayan ya da bir yerden başka bir yere/yerlere göç etmeyen herhangi bir topluluktan söz etmek neredeyse imkansızdır. Gerek yurtiçine gerek yurtdışına doğru olmak üzere göç olgusu Türkiye toplumsal yapısının da önemli sorunlarından birisidir. Göç üzerine yapılmış araştırmalarda, göçmen gönderen ülkelerde daha çok göçe neden olan ekonomik etkenler üzerinde durulurken, göçmenlere ev sahipliği yapan ya da yapmak zorunda kalan ülkelerde ise, göçmenlerin neden oldukları sosyal, kültürel ve dinsel etkenlere yoğunlaşma konuları daha ağır basmaktadır. Dolayısıyla her iki tarafta da çoğu zaman konunun önemli çehreleri ıskalanmaktadır. Göç sosyo-kültürel değişim için bir etken olduğu gibi, göçe maruz kalanlar için aynı zamanda bir semptomdur. Her ne kadar dünyanın farklı yerlerindeki göç ve göçmenlerin ortak deneyimleri varsa da, kendi başına kompleks ve farklı bir olgu olan göçün, hemen her birey ve grup üzerinde özgün etkileri de vardır. Bu bildiri de bu özgünlüklerden birisi olan Süryani göçü üzerinde durulacaktır. Her ne kadar bu konuda Türkiye’de yapılmış kayda değer çalışma yoksa da, Süryanilerin göçmen oldukları ülkelerde farklı bilim disiplinlerince yapılmış ve yapılmakta olan çalışmalar bulunmaktadır. Ortadoğulu Ortodoks Hıristiyan bir etno-dinsel grup olan Süryaniler, günümüz Türkiye’sinde başta Mardin ve İstanbul olmak üzere Antakya, Diyarbakır, Şırnak gibi illerde yaşamaktadırlar. Müslüman olmayan toplulukların Türkiye’den göçü 1900’lere uzansa da, Süryaniler sosyo-politik ve ekonomik nedenlerle 1955, 1974 yılları ve daha yoğun olarak 1980’in ikinci yarısında memleketlerinden yoğun bir şekilde Avrupa ülkeleri, Amerika ve Avustralya’ya göç etmişlerdir ve kuşkusuz pek çok sorunla da karşılaşmışlardır. Bunun yanında, ekonomik gelişmelerle birlikte Süryanilerde eğitim ve dolayısıyla politik konularda gelişmeler de olmuştur. Son yıllarda memleketlerine kesin dönüş yapan Süryani ailelerde bu etki ve gelişmeler rahatça izlenebilmektedir. Bu çalışmada, Süryani göçünün nedenlerine kısaca değinildikten sonra, göçün Süryaniler üzerindeki etkileri bağlamında; son zamanlarda memleketleri olan Turabdin’e (Mardin) geri dönen Süryanilerde geri dönüş sürecinin oluşum dinamikleri yanında; geri döndüklerinde “ev”lerinde karşılaştıkları ve karşılaşmaları olası sosyo-ekonomik, siyasal ve kültürel olgular ele alınmıştır.

The history of humanity is the history of migration. Migration in Turkey also has a long history, affecting the people who migrated and those who have stayed. Research on migration from Turkey frequently concentrates on the economic reasons that caused migration, while research on migrants in the receiving countries considers the social, cultural and religious “problems” that the migrants might have created in their new “homes.” This article focuses on the effects of Assyrian migration from Turkey to Europe, and their return migration to their homelands in Turkey. The Assyrians, who belong to the Orthodox-Christian groups of the Middle East, today live in Mardin and Istanbul in addition to small populations in Antakya, Diyarbakır, and Şırnak in Turkey. The mass migration of non-Muslims from Turkey to Europe, the U.S., and Australia dates back to the 1900s. However, Assyrians had migrated from Turkey in various waves in 1955, 1974, and especially after the coup d'etat in 1980 for various social and political reasons. I conclude that the migration from Turkey, in return, created an upward mobility in education and politics in their homeland, which can be seen in the returnee Assyrians and their families in the past few years. After briefly considering the causes of Assyrian migration, I will particularly focus on the returnees in their traditional homeland in Turabdin (Mardin) in recent years, and examine the socio-psychological effects of migration and return migration. I will also consider the social, cultural, and political contexts which the Assyrians face upon their return. As such, the article will shed light on important aspects of the Assyrian migration and contribute to the studies on Assyrians, which are very much neglected in Turkey.