Uygurlar doğu Türkistan’da yaşayan köklü ve zengin kültüre sahip eski Türk boylarından biridir. Türkistan kültür tarihinden elbette ilk akla gelen Uygur Türklerinin ortaya koymuş oldukları maddi ve manevi değerlerdir. Onların mimari, heykel, yazı, resim, müzik sanatları bir yana, şehirleşme, ziraat, matbaacılık, tüccarlık, çeşitli el sanat meslekleri vs. alanlarda gösterdikleri ilerlemeler hem Türk kültürü, hem de dünya medeniyeti açısından son derece önemlidir. Modern Uygur Türkçesiyle yazılan hikâyeler, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında günümüzdeki Kuzeybatı Çin'de dolaysıyla Uygur Türklerinin yurdu Doğu Türkistan’da ortaya çıktı. Tarihte Dîvânü Lugati't-Türk, Kutadgu Bilig gibi şahane eserler yaratan zengin bir klasik şiir geleneğinin mirasçısı olarak büyük bir gelişme gösterdi. Bu gelişeme sayesinde Uygur aydınları arasında etkili edebi yazarlar ortaya çıkmıştır. Ancak yeni Uygur edebiyatının bünyesinde meydana gelen pek çok eserler çevirmenin eksikliği ve uluslararası ilişkileri gibi nedenlerin etkisiyle çoğu Türk dünyasında pek yansımadı. Bu makalemizi yazarak yirminci yüzyıl Uygur edebiyatının en etkili yazarlarından biri olan Zordun Sabir'in eserlerini tanıtarak Türkiye’deki Uygur edebiyatı çalışmaların boşluğa değinmeye çalışacağız. Yazarın tarihi romanları gibi birçok eserler Uygur tarihi romancılığın gelişmesi ve olgunlaşmasına derin etkisi olmuştu. Bu makalemizde Zordun Sabir'in Yeni Uygur edebiyatındaki önemli bir şahsiyet olarak okuyuculara kendi tarihi ve kendi değerlerini hissettiren eserleri tanıtacağız dolaysıyla yazarın Uygur edebiyatındaki yerini anlatmaya çalışacağız.

The genre of modernist Uyghur Turkic language fiction first emerged in Northwest China (East Turkistan) at the turn of the twentieth century. Since that time it has undergone a great deal of development as an heir to a rich classical poetry tradition. Through this expansion, a number of influential literary writers have emerged among Uyghur intellectuals. Yet despite the growing depth of this body of literary expression, much of this work is gone unnoticed in the Turkish world. In large part this absence of recognition is due to problems of translation and transnational politics. In this essay, we set out to begin to address this gap in Turkish Studies scholarship by introducing the work of Zordun Sabir, one of the most influential fiction writers in twentieth century Uyghur literature. Many of his works of historical fiction have had a deep effect in shaping the reception of fiction writing in Uyghur popular culture. In this essay, we argue that Zordun Sabir’s role as a literary figure, as well as his work itself, have been central in promoting fiction as a literary genre that provides Uyghurs with a sense of their own history and values.