Tedvin dönemi eserleri hadis ilminin tasnif edilen en eski çalışmalarıdır. Hicri birinci asrın sonunda Emevî Halifesi Ömer b. Abdülaziz’in (ö. 101/720) talimatıyla Hz. Peygambere (s.a.s.) isnad edilen hadisler bir araya getirilmeye başlamıştır. Müsned hadis adıyla söz konusu yıllarda hadislerin cem edilmesi muttasıl hadis elde edebilmek adına önemli çalışmalardır. Özellikle mezhep imamlarına atfedilen ve aynı yıllarda rivayet edildiği iddia edilen el-Müsned adlı eserler, ravî adını esas alarak hazırlanmış hicri üçüncü asır mahsulü müsnedlerden farklıdır. Tedvin dönemi müsned hadislerin rivayetindeki maksat, Hz. Peygambere (s.a.s) en sağlam senedle isnad edilen haberleri nakletmektir. Ancak bu dönemde hadis ricali tenkidine dair çalışmalar henüz sistematik bir şekil almamıştır. Bu yüzden ravi tenkidi müteahhirûn devri değerlendirmelerine göre farklılık gösterebilmektedir. Hatta rivâyetlerde mezhep faktörünün daha ziyade öne çıktığı dikkatlerden kaçmaz. Bu makalede özellikle Zeyd b. Ali (ö. 122/739), Ebu Hanîfe (ö. 150/767), Abdullah b. el-Mübârek (ö. 181/797) ile eş-Şâfiî’ye (ö. 204/819) isnad edilen el-Müsned adlı eserlerin müsnidleri râvî tenkidi yönüyle incelenecektir. Mezkûr zevata isnad edilen müsnedlerin günümüzde çeşitli baskıları bu maksatla incelenmiştir. Hatta bunların şerhleri görülmüş ancak hadis metinlerinin delalet ettiği ahkâma dair yorumlara girilmemiştir. Zira geleneksel hadis yorumculuğunda râvî tenkidi nakdü’r-rical adıyla anılırken hedef, isnadın sahih olmasıdır. Râvî tenkidi başarılı olursa metin de tenkid edilebilir. Ancak isnadı sahih olan her hadisin metni de sahih olacak değildir. Anılan müsned türü eserlerin sayıları farklıdır; ancak ilk müsnedleri cem eden âlim Ebu’l-Müeyyed Muhammed b. Mahmûd el-Hârizmî (ö. 665/1267) ismi şöhret bulmuştur. Bu makalede el-Hârizmî’nin Câmiu’l-mesânîd’i ile ihtiva ettiği müsnedlerin ve yukarıda adı geçen mezhep imamları adıyla tanınmış müsned türü çalışmaların, müsnidleri esas alınarak analiz ve tenkidi hedeflenmiştir.

The works made on literary period are the earliest works of hadith sciences. At the end of the first century AH, Umayyad Caliph Umar b. Abdulaziz (d. 101/720) gave order to collect the hadiths belonging to Prophet (pbuh). Musnad hadith, time when the collection of hadith took place was important in order to obtain uninterrupted hadith. Particularly musnad books attributed to Madhab imams where musnad books were claimed to be narrated in the same year, differs from musnads written on third century AH. The objective of the musned books written during the literary period was to obtain the soundest of all isnads. However, in this period the hadith transmitter criticism works were not yet systematically and therefore the transmitter criticism may differ according to modern scholars. In fact, the madhap factor is seen clearly in the chain of transmitter. In this article, musnad books ascriber related to Zeyd b. Ali (d. 122/739), Abu Hanife (d. 150/767), Abdullah b. al-Mubarak (d. 181/797) and ash-Shafi (ö. 204/819) will be discussed with transmitter criticism. The musnad books related to above mentioned scholars has various prints and were examined for this purpose. The fact is that they have seen the comments of the musnad books but not commented on its conclusion regarding ahkam. In the traditional hadith comments narrator criticism is metioned as nakdu’r-ridjal and the main goal is to obtain authentic chain of narrators. If the transmitter criticism is successful then the text can be criticized too. However just because chain of transmitters is authentic it doesn’t mean that the text is authentic. The number of musnad type of works are different: but the scholar who collected the first musnads is Abu’l-Mueyyed Muhammed b. Mahmud el-Harizmi (d. 665/1267). In this article, ascriber are analyzed and criticized in al-Hârizmi’s Câmiu’l-mesânîd, the musnads within his book and the above metioned madhap imam’s musnad books.