Bu makalenin temel eksenini işlevselci sosyolojinin önemli temsilcilerinden Talcott Parsons’ın Hıristiyanlık sosyolojisi oluşturmaktadır. Sosyoloğun genel din kuramı hakkında ise kısmi bilgilere yer verilmektedir. O, çeşitli yazılarında tarihsel ve ampirik verilerden hareketle evrimci bir Hıristiyanlık analizi yaparak, Batı ve Amerikan modernliğinin temellerini Hıristiyanlık dinine bağlar. Makale beş kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda Parsons’ın din ve Hristiyanlık hakkındaki görüşleri ve Hristiyanlık üzerine yaptığı çalışmalar hakkında genel bilgiler ile Hıristiyanlığın ilk dönemine ilişkin analizlerine yer verilmektedir. İkinci kısımda Parsons’ın Doğu ve Batı kiliseleri karşılaştırmaları hakkında bilgiler verilmektedir. Üçüncü kısımda modernitenin oluşumunda Protestanlığın özellikle Kalvinizmin etkisi hakkındaki düşünceleri betimsel olarak aktarılmaktadır. Dördüncü kısımda Parsons’ın Amerikan Hıristiyanlığı ile Amerika’nın ekonomik ve siyasal modernleşmedeki öncü rolü hakkında görüşleri aktarılmaktadır. Çalışma buraya kadar birincil kaynaklar üzerinden betimsel olarak kurgulanmıştır. Beşinci ve sonuç kısmında ise ikincil kaynaklardan da yararlanılarak, Parsons’ın modern toplumlarda dinin durumu hakkındaki genel düşünceleri eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Bu çalışma, din sosyolojisinde sekülerleşme kuramının başat konumunu kaybetmeye başladığı günümüzde Parsons’ın Durkheimcı ve işlevselci paradigmasının din olgusunun anlaşılmasına farklı katkılar sunabileceğini hatırlatma; Parsons’ın modernitedeki kutsallık ve dinsellik olgusunu tanımlarken “sivil din” ve “seküler din” tanımlamaları kullanırken yaşadığı tereddüdün altını çizme; onun Hıristiyanlık sosyolojisinin yirminci yüzyıl Amerikan toplumunu veya Amerikan modernitesini meşrulaştırma gibi öznel bir çabanın ürünü olduğunu gösterme gibi amaçları bulunmaktadır.
Talcott Parsons’s sociology of Christianity contitutes the main point of this article as one of the most important functionalist sosiologists. This article includes partial information about his general theory of religion. According to Parsons principles of West and American modernization arise from Christianity from an evolutionarist perspective which is formed by historical and empirical data. There are five chapters in the article. In the first part there are Parsons’s point of view about religion and Christianity, general information about his studies on Christianity, also his ideas about the first period of Christianity. In the second part information on Parsons’s comparisons of East and West Church can be seen. His ideas about the effects of Protestantism especially Calvinism on modernization have been descriptively explained in the third part. The next part is about his views on American Christianity and the pioneering role of America on economical and political modernization. In the fifth and result seciton what Parsons think about religion in modern society is being criticaly considered. The aim of this work is reminding how can be contibutory the Parsons’s functionalist and Durkheimian paradigm. Otherwise emphasising the hesitation of using “civil religion” and “secular religion” terms when he identify holiness and spirituality is another aim of this study. Lastly, the idea of Parsons’s sociology of Christianity has a subjective role on legitimating American modernization or 20th century American society is another crucial point.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.