Nazım şekli terimi, divan edebiyatında bir manzumenin içeriği ve sanatsal özelliklerinin dışında kalan tarafını tarif eder. Dış yapıyla ilgili olan bu şekil kavramı, müşterek hususiyetler gösteren biçimler sayesinde kurallı ve sınıflandırılabilen bir bilgi sistemini karşılayan bir anlam kazanmıştır. Bundan dolayı edebiyat alanında yapılan çalışmalarda divan edebiyatının yazılı bulunduğu kaynaklarda yapılan adlandırmalardan yola çıkılarak bütün şekiller tanımlanmaya ve kendi aralarında gruplandırılmaya çalışılmıştır. Nazım şekillerini tarif eden ve sınıflandıran edebiyat çalışmalarında tam manasıyla birlik bulunmadığı gibi nazım şekillerini birbirlerinden ayırt edici vasıfları hakkında ve hangi ölçütlere dayanılarak gruplandırılacaklarına dair bir takım problemler bulunmaktadır. Bu meselenin ciddiyetini ortaya koyan Divan Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi adlı çalışma, ortada olan sorunları masaya yatırmakla kalmayıp bunlara çözüm üretme arayışına girilen bir kitaptır. Dolayısıyla divan edebiyatında nazım şekillerinin hangi ölçütler altında tarif ve tasnif edileceği meselesini edenbiyat araştırmalarının gündemine getirmesi açısından dikkate değer bir çalışmadır. Bu makalede bahsi geçen çalışmanın işaret ettiği meseleler üzerinden gidilerek, edebiyat alanında nazım şekillerini anlatan kaynaklardaki bilgiler mukayeseli olarak incelenecektir. Mezkûr kitaptan önce yapılan çalışmalarda nazım şekillerinin nasıl anlaşıldığı, hangi kıstaslara göre tayin edildikleri ve neye istinaden tasnife tâbi tutuldukları irdelenecektir. Makalenin sonunda elde edilen sonuçlar Divan Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi adlı kitaptaki yenilik ihtiva eden teklifler ile birlikte değerlendirilerek bütüncül bir neticeye ulaşılmaya çalışılacaktır.
The term of “nazım şekli” describes an exterior part of a poem, which means it does not include its contextual and rhetorical features in Ottoman literature. In this case the concept of “şekil” has acquired a meaning which is orderly and classifiable in the literary system due to the joined characteristics of poetic verse forms. Therefore, all the forms have been defined and classified in some of studies regarding Ottoman literature. The studies that describe and classify poetic verse forms do not show complete uniformness. Also they have some classification issues and distinguishing problems regarding the characteristics of each poetic verse forms. The book, Divan Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi, did not only introduce the importance of the topic, but also attempted to solve the problems. On account of that, it is a noteworthy study because it has discussed and described the classifiying methods of poetic verse forms in Ottoman literature. This article will progress based on the aforementioned book. Other studies regarding the same topic will be examined in comparative way. Books that were written before Divan Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi will be examined regarding how the poetic verse forms were understood and what kind of criterions were used. The results of the article will be assessed and new suggestions from the book will be given in order to yield a comprehensive conclusion.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.