Yerleşim tarihi paleolitik çağa kadar uzanan Giresun, Trabzon’un 1461’de Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra Osmanlı hâkimiyeti altında bir kaza merkezi haline gelmiş, Tanzimat döneminde Trabzon’a bağlanmış ve Cumhuriyet döneminde vilâyet halini almıştır. Bu makalede Cumhuriyet’in ilk yıllarında Giresun vilayetinin ekonomik ve sosyal yapısının, temel veri kaynağı olarak seçilen Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sâlnamesi 1928 vasıtasıyla niteliksel tarihsel tasarım yöntemi kullanılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Temel veri kaynağı olarak devlet salnâmesinin seçilmiş olması, bu yayının resmî, Osmanlıcadan günümüz Türkçesine bütünlüklü olarak henüz çevrilmemiş birinci el, kapsamlı ve özgün bir kaynak olması nedeniyledir. Bir yıl içinde yaşanan ekonomik, sosyal, kültürel, bilimsel vb. olayların istatistikî veriler içeren dökümünü de sunan bilgilendirici metinler olan salnâmeler, şehir tarihi açısından birinci el kaynak durumundadırlar. 1918 yılına 68 adet yayınlanan salnâmeler Cumhuriyet döneminde “Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnâmesi” adıyla Matbuat Müdiriyet-i Umumisi tarafından 1926, 1927 ve 1928’de Osmanlıca olarak yayınını sürdürmüştür. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnâmesi 1928’in doküman analizi yapılarak Giresun vilayetinin 1927 yılında sahip olduğu sınırlar, nüfusu, tarım ve hayvancılık gibi ekonomik faaliyetleri, orman ve maden varlığı, banka, şirket ve sanayi kuruluşları, yollar ve limanları, genel, özel ve belediye gelirleri, sıhhi durumu, okul ve öğrenci sayıları, cemiyetleri, gazete ve dergileri, adli olaylar ile mülki âmir ve memurları hakkında istatikî verilerle birlikte tafsilatlı bilgilere ulaşılmıştır. Elde edilen veriler devlet istatistikleri ve ikinci el kaynaklarla karşılaştırılmak suretiyle Cumhuriyet’in ilk yıllarında Giresun vilayetinin ekonomik ve sosyal yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Giresun, whose settlement history goes back to the Paleolithic age, became a district under the Ottoman sovereignty after the invasion of Trabzon in 1461. During the Tanzimat era, it was linked to Trabzon and it became a province in the Republican era. In this study, by using the qualitative historical design method, the analyses of economic and social structure of Giresun province in the first years of the Republican era have been aimed at by means of the 1928 State Yearbook of the Turkish Republic, which is chosen to be the basic source of data. The reason of choosing the state yearbook as the basic data source is that this publication is an official, first-hand (not completely translated from Ottoman Turkish to modern Turkish yet), intensive and original source. Yearbooks which are informative texts that annually present statistical data of economic, social, cultural, and scientific phenomena are a first-hand source in terms of urban history. Having been published as 68 volumes until the year 1918, yearbooks continued to be issued in Ottoman language under the title “State Yearbook of the Turkish Republic” in the Republican era in 1926, 1927, and 1928 respectively by the Government Press Office. In this study, by executing the document analysis of the 1928 State Yearbook of the Turkish Republic, statistical and particular information about the borders of the Giresun province in 1927, its population, economic activities like agriculture and livestock, state of forests and mines, banks, factories and industrial institutions, its medical state, its roads and ports, general and private income of municipalities, its number of schools and enrollment, judicial cases, local newspapers and magazines, guilds, administrative chiefs and civil servants are accessed. The data received have been compared with Governmental Data and second-hand sources, thereby putting forward the economic and social structure of Giresun province in the first years of the Republic.