Kazak Türkçesinde Organ ve Vücut Bölümlerine İlişkin Adlarla Oluşturulan Bitki Adlandırmaları

Author:

Number of pages:
263-300
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 15

Kazak Türkçesi söz varlığı içerisinde bitki adlandırmaları oldukça zengin bir yere sahiptir. Ancak bu alanla ilgili araştırma yapılmamış olması adbilimi açısından bir eksikliktir. Hem adbilim alanında bu söz varlığı zenginliğinin ortaya çıkarılması hem de bu eksikliğin giderilmesi amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır. Araştırmaya kaynaklık eden eser B. Kaliyev tarafından, 2012 yılında hazırlanan Ösimdik Atavlarının Tüsindirme Sözdigi adlı açıklamalı sözlük çalışmasıdır. Bu sözlüğün yazarı hayatı boyunca Kazakistan’ın farklı bölgelerini bizzat dolaşarak bitki adları üzerine derleme yaptığından ve bir çok kaynağı incelediğinden bahsetmektedir. Bu açıdan bakıldığında eser sadece yazı dilindeki bitki adlandırmalarını değil, aynı zamanda ağız ve şivelerde geçen adlandırmaları da kapsamaktadır. Bu bağlamda, hazırlanan bu çalışmayla Kazak lehçesinin ağız ve şivelerinde geçen bitki adlandırmalarına da ulaşılabilmektedir. Çalışma oluşturulurken yukarıda adı geçen eserden yararlanılmıştır. Eserde geçen organ ve vücut bölümlerine ilişkin adlardan hareketle oluşturulan bitki adlandırmaları tespit edilmiş ve elde edilen söz varlığı ortaya çıkarılarak incelenmiştir. Söz varlığı ele alınarak bitki adlarında geçen kelimelerin tasnifi yapılmış ve inceleme sonucunda Kazak Türkçesinde bitki adlandırmalarının hangi yollarla oluşturulduğuna dair tespitlerde bulunulmuştur. Bitki adlarının oluşturulmasında Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki benzerlikler ve farklılıklara dikkat çekilmiştir. Farklı coğrafyalarda yaşıyor olsa da bu iki toplumun ortak bir dil sistemi ve ortak bir kültüre sahip olduğu, bu çalışmayla bir kez daha kanıtlanmakla beraber Kazak Türkleri ve Türkiye Türkleri arasında ortak bir adlandırma sisteminin bulunduğu görülmektedir. Bitki adları söz varlığının ortaya çıkarılması ise dil bilimi alanında yapılan çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Keywords


Plant names have a considerably rich place in vocabulary of Kazakh Turkish. However, no research has been performed regarding this subject and it is a lack of onomatology. This study is prepared for the purpose of both revealing this richness of vocabulary in onomatology field and removing this lack. Resource work of study is annotative dictionary named Ösimdik Atavlarının Tüsindirme Sözdigi prepared in 2012 by B. Kaliyev. The writer of this dictionary states that he has made a compilation upon plant names and examined a lot of resources by traveling different regions of Kazakhstan in person throughout his life. From this perspective, this work includes plant names not only in written language, but also in dialects and accents. In this context, it can be reached with this prepared study to plant names in dialects and accents of Kazakh dialect. Abovementioned work is utilized during creation of the study. It is determined the plant names created with reference to names related to organs and body parts in that work and the obtained vocabulary is uncovered and examined. Words are classified which are referred in plant names by considering the classification and as a result of the examination it is observed regarding in which ways plant names are created in Kazakh Turkish. Similarities and differences between Kazakh Turkish and Turkey Turkish caught the attention in creation of plant names. Even if they live in different geographies, it is proven one more time that these two societies have a common language system and common culture; it can be seen that there is a common naming system between Kazakh Turks and Turkey Turks. Revealing the vocabulary of plant names will provide contribution to the studies performed in the field of Linguistics.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 914
Number of downloads 453

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.