Latife, güldürmek eğlendirmek amacıyla söylenen güzel ve nükteli söz veya hikaye ve şakadır. İnsanları güldüren, neşelendiren hoş, güzel söz, şaka, espri anlamına gelen latife, sözle anlatılması güç olan ince anlam, güldürecek tuhaf söz ve hikayeyi anlatır. Latifeler, söylendikleri dönemin dil ve üslup özellikleriyle toplum hayatına ve tarihi, edebî kişiliklere ışık tutmaları bakımından önemlidir. Bunların içinde zaman zaman müstehcen olanlara da rastlanmaktadır. Latifelerin toplanıp yazıldığı mecmualara letâif, letâifnâme adı verilmiştir. Bu eserler 16. yüzyıldan itibaren yaygınlık kazanmıştır. Mizah, bir şaka işidir. Gülünç olmadan güldürmek, kıvrak bir zeka isteyen bir sanattır. İnsanların alay edeceğim derken bayağılığa düşmemesi gerekir. İnsan onurunu aşağılayan mizah şekli genelde eleştirilmiş, zarif, hoş, ölçülü ve yerinde olan üstün tutulmuştur. Özel letâifnâmeler olduğu gibi bazı eserler içinde latifelere de rastlanmaktadır. Bu eserlerden biri de Âşık Çelebi’nin Meşâirü’ş-Şuarâ isimli tezkiresidir. Âşık Çelebi, 1520 yılında Prizren’de dünyaya gelmiştir. Çeşitli yerlerde kadılık yapar. Üsküp kadılığı zamanında 1572 sonlarında vefat etmiştir. Âşık Çelebi’nin en önemli eseri Meşâirü’ş-Şuarâ isimli tezkiresidir. Eser 1568 yılında tamamlanmıştır. Meşâirü’ş-Şuarâ, mukaddime ve 426 şairin biyografisinden oluşmaktadır. Âşık Çelebi, kendine has üslubu ile tezkiresini yazmıştır. Kısa biyografilerde verdiği bilgiler diğer tezkirelerden pek de farklı değildir. Tanıdığı şairleri anlatırken onun üslubu meydana çıkar. Tezkirenin en önemli özelliklerinden birisi onun öğrendiği ve yakınlarından duyduğu şairler hakkında en doğru ve geniş bilgiyi vermesi, bir psikolog gibi şairleri ve olayları incelemesidir. Böylece tezkire bir hikaye veya roman havası taşımaktadır. Âşık Çelebi Tezkiresinde şairleri anlatırken latife olarak nitelendirilebilecek çeşitli olayları da anlatmaktadır. Âşık Çelebi, bunları letâif diyerek belirtmiştir. Biz de bu makalemizde Âşık Çelebi Tezkiresi’ndeki latifeleri göstermeye çalışacağız.

Jest is a pleasant and witted word or story or joke that is told for the purpose of making laugh and entertain. Jest having meaning of well, pleasant word, joke, humour that makes people laugh and cheer tells fine meanings that are harder to tell with words as well as weird words and stories that will make laugh. Jests are very important in aspect of shedding light to history and life of community, literary personalities with the language and wording characteristics of the period they are told. Magazines gathering and writing jests are referred as Letaif, Letaifname. These works have become common as from 16th century. Humour is a work of jokes. Making laugh without being laughed is an art requiring agile wit. People must not be vulgar while attempting to mock with someone. Humour insulting to honour of human is generally criticised however elegant, pleasant and fitted humour are considered as superior. There are special Letaifnames as well as jests are encountered in certain works. One of these works is the Collection of Biographies of Aşık Çelebi referred as Meşairü’ş-Şuara. Aşık Çelebi was born in 1520, Prizren. He worked as Kadı at various places. He died at the end of 1572 while he was acting as Skopje Kadı. Most significant work of Aşık Çelebi is the Collection of Biographies referred as Meşairü’ş-Şuara. Work was completed in 1568. Meşairü’ş-Şuara is comprised of preface and biographies of 426 poets. Aşık Çelebi has written his Collection of Biographies with his unique wording. Information he presented in short biographies is not so different than other collection of biographies. His wording shines while telling the poets he recognized. One of the most important characteristics of collection of biographies is giving most accurate and widest information about the poets he recognized and learnt from his surrounding and inspecting the poets and events as a psychologist. Therefore, collection of biographies has the mood of a story or novel. Aşık Çelebi also tells various events that can be qualified as jest while describing the poets in his collection of biographies. Aşık Çelebi has specified them as letaif. We will attempt to indicate the jests in the collection of biographies written by Aşık Çelebi in this article.