Ölçülülük ilkesi; 1982 Anayasası’nda sınırlama sınırı olarak yer alan ve kamu hukuku doktrini açısından içeriği en tartışmalı ilkelerden biridir. Ölçülülük ilkesinin genel kabul gören içeriği kapsamında, Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'nin(İHAM) ölçülülük ilkesini ne şekilde yorumladığı ve ilkenin kamulaştırma işlemi açısından oluşturduğu güvence önem arz etmektedir. Ölçülülük ilkesi; sınırlamada başvurulan aracın sınırlama amacını gerçekleştirmeye elverişli olmasını, bu aracın sınırlama amacı açısından gerekli olmasını ve amaçla aracın ölçüsüz bir oran içinde bulunmamasıdır. İHAM nezdinde, kamulaştırma uygulamasından kaynaklı Türkiye aleyhine çok sayıda ihlal saptaması yapılmasının en önemli nedeni; yerel makamlarca ölçülülük denetiminin yeterli düzeyde yapılmamasıdır. Kamulaştırma işlemi esas alındığında ölçülülük ilkesinin yasama organını ve idari mercilerisınırlayan ve mülkiyet hakkını korumaya yönelik çerçevesi, bu ilkeyi tamamlayan demokratik toplum düzeninin gerekleri açısından da önem arz etmektedir. Türkiye’nin kamulaştırma uygulamasının incelenmesinde; özellikle kamulaştırma bedelinin takdir edildiği süreçte ve acele kamulaştırmalarda ölçülülük ilkesiyle bağdaşmayan sonuçlara odaklanılmıştır. Demokratik toplum düzeninin gerekleri, bir normatif standart olarak temel insan hakları metinlerinde korunan mülkiyet hakkına yönelik kamulaştırma müdahalesi karşısındada asgari güvenceler öngörmektedir. İHAM kararlarındasomutlaşankamu yararı ve bireysel mülkiyet hakkı arasındaki karşıtlığın “adil denge” testi uygulanarak denetlenmesi, kamulaştırma müdahalesi açısından da en makul hukuksal yöntem özelliğini taşımaktadır.

The Principle of Proportionality is a principle placed in 1982 Constitution as a restriction limit and that its content is one of the most controversial principle in terms of public law doctrine. In the scope of content of generally accepted the principle of proportionality. It reflects importance that in what ways The Constitutional Court and The European Court of Human Rights(ECHR) comment the principle of proportionality and assurance of principle that poses expropriation. The principle of proportionality is ability of the tool applied for restrictions to realize purpose of limitation and it is necessity for the purpose of limitation tool. It is also a metered rate of purpose and tool. In ECHR the most important reason of violation decisions against Turkey that is related with expropriation is failure of proportionality control by local authorities. In this proceeding, on the basis of expropriation, the principle of proportionality is important in the context of requirements of the democratic and social order that complete this principle. Within the scope of the examination of the Turkey’s expropriation practice , the results incompatible with the principle of prportionality are especially focused on which are encountered during at the evaluation of the expropriation fee process and rush expropriaion pracice. The requirements of democratik society, as a normative standard, necessitate also some minimum guarantees against ezpropriation interference with the right of ownership protected under basic human rights statutes. The custady of the contrast between pulic interst and pivate property rights embodied in the ECHR decision with “fair balance” test bears the most reasonable legal method in terms of intervention as expropriation.