2010 yılında başladığımız Diyarbakır İli ve İlçeleri Ortaçağ ve Sonrasına Ait Mimari ve Sanat Eserlerinin Tespiti yüzey araştırması kapsamında Diyarbakır ve çevresinde toplam 16 yeni köprü tespit ettik. Bu eserler; Şeytanderesi, İskele, Taşhelva I, Taşhelva II, Taşhelva III, Dilaver, Üçlü I, II, Gabon, Koky, Hüseyin Ağa, Goderni Taş, Serdi, Feyter ve Atak köprüleridir. Bu köprülerden 2 tanesi, Şeytanderesi Köprüsü ve Yiğityolu Köprüsü, Diyarbakır Merkez Bağlar ilçesinin sınırlarında, 1tanesi, İskele Köprüsü, Diyarbakır Mer-kez Sur ilçesinin sınırlarında, 2 tanesi Goderni Taş Köprü ve Hüseyin Ağa Köprüsü Kulp ilçesinin sınırları içerisindedir. 6 tanesi Taşhelva I, Taşhelva II, Taşhelva III, Üçlü I, Üçlü II ve Dilaver köprüleri Çınar, 4 tanesi Gabon, Koky, Serdi ve Feyter köprüleri Hani, 1 tanesi Atak Köprüsü ise Lice ilçesindedir. Çınar ilçesinde bulunan Dilaver ve Üçlü I-II köprüleri 17. Yüzyıldan sonra kullanılmaya başlanan Diyarbakır- Viranşehir Kervan Yollu üzerinde yer almaktadır. Yine Çınar ilçesinde bulunan Taşhelva II, Taşhelva III köprüleri ise Mardin - Diyarbakır- Urfa Kervan Yolu üzerindedir. Kulp’taki Hüseyin Ağa Köprüsü ise Kulp-Sason Kervan Yolu’nun bağlantısını sağlamaktadır. Diğer köprüler yerleşim yerlerinin arasındaki ulaşımı sağlamak amacıyla akarsuları üzerinde inşa edilmiştir. Çalışılan onaltı köprüden on tanesi günümüze sağlam bir şekilde ulaşmıştır. Altı tanesi Üçlü Köprü I, II, Hüseyin Ağa, Feyter, Gabon ve Yiğityolu köprüleri tahrip olmuş ve günümüze kısmen ulaşmıştır. Köprülerin hepsinin inşasında taş malzeme kullanılmıştır. Kemerlerde genellikle sivri kemer tercih edilmiştir. Şeytanderesi, İskele ve Yiğityolu köprülerinde ise yuvarlak kemer kullanılmıştır. Yol bakımında eserleri incelediğimizde Hüseyin Ağa, Gabon, Atak, Üçlü Köprü I, Üçlü Köprü II, Taşhelvası I ve Taşhelvası II köprüleri yolu eğimli olan köprüler grubundadır. Diğer köprüler ise yolu düz olan köprüler grubundadır. Döşemelerde genellikle moloz taş malzeme kullanılmıştır. Korkuluklar yıprandığında genellikle özgün korkuluk günümüze ulaşmamıştır. Göz açıklıkları bakımından Gabon, Hüseyin Ağa, İskele, Koky, Üçlü Köprü II ve Yiğityolu köprüleri tek gözlü, diğer köprüler ise çok gözlü köprüler grubunda değerlendirilebilir. Yapılan incelemelerde köprüler üzerinde herhangi bir bezeme unsuruna rastlanmamıştır. Eserlerin kesin inşa tarihi saptanmamakla beraber çoğunun Osmanlı döneminde inşa edildiği anlaşılmaktadır.

As part of the surface research called ‘Determination of medieval architectural pieces of art in the Diyarbakir province’, which has started in 2010, 16 new bridges were located in an around the province. These artifacts are namely; Seytanderesi, Iskele, Tashelva I, Tashelva II, Tashelva III, Dilaver, Uçlu I, II, Gabon, Koky, Huseyin Aga, Goderni Tas, Serdi, Feyter and Atak bridges. 2 of these bridges, Seytanderesi Bridge and Yigityolu Bridge was explored within the borders of Diyarbakir metropolitan area, Baglar district, 1of them, Iskele Bridge was explored within the borders of Diyarbakir metropolitan area, Sur district and 2 of them, Goderni Tas Bridge and Huseyin Aga Bridge were explored within the borders of Kulp district. 6 of the bridges; Tashelva I, Tashelva II, Tashelva III, Uclu I, II and Dilaver bridges are in the district of Cinar, 4 of them; Gabon, Koky, Serdi and Feyter are in the Hani district and 1 of them, The Atak Bridge is in the Lice district. Dilaver and Uclu I, II bridges which are located in the Cinar district are on the Diyarbakir-Viransehir caravan route which was in use after 17th century. Tashelva II, Tashelva III bridges, again located in the Cinar district are on the Mardin -Diyarbakir- Urfa caravan route. Huseyin Aga Bridge in the Kulp district is an important crossover for the Kulp-Sason caravan route. Other bridges were built over the rivers between the local settlements to connect the routes between them. Ten of the fourteen bridges explored are still standing up to date. Six of them, Uclu I, II, Huseyin Aga, Feyter, Yigityolu and Gabon bridges were blasted and could only partially survive up to date. All of the mentioned bridges are made of stone. Arch style preference is generally lancet arch, with the exception of Seytanderesi, Yigityolu and Iskele bridges, which are round arch styled. Examining the bridges by the quality of road, Huseyin Aga, Gabon Atak, Uçlu I, Uclu II,Tashelvasi I and Tashelvasi II bridges are the ones with a slope, whereas all the other bridges are with a straight road. While the floorings are generally of rubble stone, rubbed off banisters could not make it to the date. In terms of aperture size, while Gabon, Huseyin Aga, Iskele, Koky, Uçlu II and Yigityolu bridges are sinle-sectioned, others are multi-sectioned bridges. No adornments encountered during the examination of the bridges. Although specific building dates of the bridges could not be determined, most of them are extrapolated to be built during the Ottoman era.