“Etvâr-ı seb’a” ile alakalı eserler, seyr ü sülûkun evrelerini konu edinen tasavvuf kaynaklarıdır. Halvetî gelenekte etvâr-ı seb’a konusunda yazılan eserlerden biri, Niyazî-i Mısrî’nin (ö.1105/1694) “Etvâr-ı Seb’a” adlı risâlesidir. Mısrî, “Etvâr-ı Seb’a” adlı risâlesini mensubu bulunduğu Halvetî geleneğe uyarak müridin manevî gelişiminde onlara yol gösterici ve gördükleri rüyâları kendileri ta’bir edebilmeleri için yardımcı/rehber kitap olarak kaleme almıştır. Mısrî’nin seyr ü sülûkun evrelerinde görülen rüyâlara yer verdiği Risâle’si hakkında bir çalışma yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu araştırmada, Niyazî-i Mısrî’nin “Etvâr-ı Seb’a” adlı Risâle’sinde mânevî gelişimin evrelerinde görülen rüyâ ve vâkıât hakkındaki yorumlarına yer verdik. İnsanın maddi yaratılışının aşamaları olduğu anlayışını benimseyen mutasavvıflara göre, “Oysa sizi türlü merhalelerden geçirerek O yaratmıştır” (Nûh, 71/14) âyeti, insanın bedensel gelişim aşamalarını ifade ettiği gibi, mânevî gelişimin de evreleri söz konusudur. Buradan hareketle insanın yedi aşamada mânevî gelişimini sağlayacağı kabul edilir. Bunlardan ilki, Mısrî’nin, “dâire-i emmâre” dediği nefs-i emmâre mertebesidir ve risalede sırasıyla diğer mertebelin izahına yer verilir. Mısrî’nin ifadesiyle bunlar, dâire-i evvel emmâre (nefs-i emmâre), dâire-i sâniye levvâme (nefs-i levvâme), dâire-i sâlise mülheme (nefs-i mülheme), dâire-i râbia mutmainne (nefs-i mutmainne), dâire-i hâmise râziye (nefs-i râziye), dâire-i sâdise marziyye (nefs-i marziyye) ve dâire-i sâbia sâfiye (nefs-i sâfiye)dir. Niyâzî-i Mısrî, nefsle mücadelede nefsin, her mertebede bulunduğu aşamaya münasip bir isimle adlandırıldığını ifade eder. Dolayısıyla Mısrî risâlede, nefs mertebelerinden bir mertebeye tekâbül eden her bir dâirenin/mertebenin ayrı olarak tertîb olunduğunu ve her bir dâirenin de o mertebede vâki’ olan eşkâle göre tanzim olunduğunu söyler.

The works related to “Atwar-ı Sab’a” are the sources of Sufism which touch on the phases of the “sayr-u suluk” (phases of adherence in the spiritual training peculiar to Sufism). One of the works written about “Atwar-ı Sab’a” in Khalwatiah tradition is Niyazî-i Mısrî’s book called “Risalah on Atwar-ı Sab’a”. Niyâzî-i Mısrî wrote down his book named “Etvâr-ı Seb’a” in conformity with the Halwati tradition as a guiding light in spiritual progress of disciples, and as a prospectus in the interpretation of the dreams they see. In this book, about which no independent study has been detected, are discussed the dreams seen by the disciples throughout “sayr-u suluk”. This paper introduces Mısri’s interpretations on the meaning of the dreams and intuitions the disciples happened to see through the phases of their spiritual evolution. According to the sufis (islamic mystic) adopted the notion that the stages of man's material creation “seeing that He has created [every one of] you in successive stages’’ (Nûh, 71/14) verse, expresses not only human physical development stages, but there are also stages of spiritual development. Hence it is accepted that human supplies his spiritual development in seven stages. The first of these, Misri "circle-i emmare" is performed as is the nafs-i ammara (Commanding Nafs) treatise in order to be included in the nomenclature and other explanations of order, respectively. According to Misri these are: the Coercive Circle (commanding nafs), the circle of condemnation (self - condemning nafs), the circle of inspiration (inspirated nafs), the circle of satisfaction (satisfied nafs), the circle of content with God (consenting nafs), the circle of being loved by God (pleased nafs by God), and the circle of pureness (perfected nafs). Niyâzî-i Mısrî points out that the nafs (psyche) is given a name, in its struggle with its desires, appropriate to the stage in which it is. Therefore, Misri in the Work, says an order corresponding to the order of the nafs/soul of each and every circle as separate articles in a circle as he arranged according to the order being seen in a dream.