Günümüzde şehirlerin alansal büyümesiyle birlikte bazı mekânsal sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların en başında mekânsal olarak şehirsel gelişimin/yayılımının genelde verimli tarım alanlarının aleyhine doğru genişlemektedir. Bu konu açısından bakıldığında, yerel yönetimler, şehirlerin büyüme yönlerinin kontrol mekanizmasını oluşturan ana yönetim birimleridir. Yerel yönetimlerin şehrin gelişim yönünü belirlerken verimli tarım arazilerini koruyacak şekilde bir yöntem geliştirmeleri gerekir. Bu sayede gelecek nesillere verimli tarım alanları ile birlikte planlı şehirler bırakılmış olacaktır. Dolayısıyla yerel yönetimler şehirsel büyüme yön tercihlerini sürdürülebilir arazi kullanımını dikkate alarak gerçekleştirmelidirler. Bu çalışmanın konusunu, Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak Şanlıurfa şehri ve yakın çevresinde şehirsel gelişimin arazi kullanımına etkisinin incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışmada 1985-1990-2000-2015 dönemlerine ait uydu görüntüleri kullanılarak Şanlıurfa şehri ve yakın çevresinde şehirsel gelişiminin arazi kullanımına etkisi dönemler itibariyle ortaya konularak yerleşim alanlarının hektar (ha) birimi düzeyinde gelişimi tespit edilmiştir. Şanlıurfa şehrinin ilk olarak 1985, 1990, 2000 ve 2015 yıllarına ait Landsat MSS, TM, OLI/TIRS uydu görüntüsü ArcGis 10.3 programına aktarılarak Şanlıurfa şehrinin farklı yıllara ait mevcut alanı belirlenmiştir. Veri işleme kontrolü sınıflandırma yöntemiyle maximum likelihood algoritması ile değerlerinin arazi sınıfını kodlaması ise ERDAS 9.2 yazılım programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 1985-1990-2000-2015 yıllarına ait uydu görüntülerinin analizi sonucunda, dönemler itibariyle, şehirsel alanın büyüme yönleri ve gelişimi belirgin bir şekilde ortaya konulmuştur. Buna göre Şanlıurfa şehrinin (1985’den 1990’a, 1990’dan 2000’e, 2000’den 2015’e kadar olan dönemlerde) alansal olarak çok hızlı yayılarak büyüdüğü tespit edilmiştir. Bu tespitler çerçevesinde şehrin alansal büyümesinin en belirgin olduğu yönler ve söz konusu bu yönlerde ortaya çıkabilecek sonuçlar değerlendirilerek daha planlı şehirsel gelişim alanları belirlenmiştir.

Today some environmental problems are emerged by spatial development of urbanization. One of the most important problem is that spatial development/propogation of urbanization expands accros onto fertile agricultural lands. In view of this topic perspective, local administrations are in autorization about direction of city development that are main establisments. As local administrations decide direction of city development, they need to form a method for protecting fertile agricultural lands. Therefore, well planned cities with fertile agricultural lands will be left to next generations. Thus, local administrations should perform their desicion on direction of city development with in care of sustainable land usage. This study examines the effects of urban development on land use in Sanliurfa city and its immediate surroundings through Remote Sensing (RS) and Geographic Information System (GIS) techniques. This study aims to identify the development of residential areas in terms of hectare (ha) presenting the effects of urban development on land use in Sanliurfa city and its immediate surroundings by use of the aerial photographs and satellite images which belong to 1985-1990, 1990-2000, and 2000-2015 periods. Firstly Sanliurfa satellite images of the Landsat MSS, TM, OLI/TIRS in 1985, 1990, 2000 and 2015 was transferred to 10.3 ArcGis software, the available space in different years of the city of Sanliurfa was determined. Data processing control was performed using maximum likelihood method of classification and coding of the value of the land class algorithm ERDAS 9.2 software. The analysis of satellite images which belong to 1985-1990-2000-2015 years has clearly revealed the settlement profiles of urban areas. These profiles have indicated that the area of Sanliurfa city expanded quickly (from 1985 to 1990, from 1990 to 2000, and from 2000 to 2015). In the light of these findings, better urban development areas have been identified by evaluating the most significant aspects of area growth in the city and the probable results of these supposed aspects.