Dil, insanlar arasında anlaşmalar sistemi oluşturmanın yanı sıra insan yaşamındaki deneyimlerin birikimi ve toplumların söz varlığının taşıyıcısı olan edebiyatın da temel malzemesini teşkil etmektedir. Dilin kullanılma, geliştirilme, anlaşılma ve aktarılma düzeylerinin farklılığı dildeki yöntem ve imkânların da çeşitliliğini beraberinde getirmiştir. Biçimbirim; bir dilin anlam taşıyıcı en küçük parçası olarak kabul edilir. Durum biçimbirimleri ise cümlede adlar ile eylemler arasındaki geçici anlam bağlarını kurmak üzere adların durumlarını karşılayan ekler şeklinde tanıtılabilir. İlk Türkçe metinlerden itibaren dilimizin her dönemindeki edebî metinlerinde yerini alan bu biçimbirimler; çeşitli anlamsal katkılarla edebî eserlere dolayısıyla da dile etki etmiştir. Şiir parçalarına kelime sıklıkları yanında ek kullanımları açısından bakmak, bize hem anlam birimleri hem de üslup özellikleri açısından önemli veriler sunmaktadır. Hamdullah Hamdî, edebiyatımızda ilk önemli Yusuf u Züleyha mesnevisini yazmasının yanı sıra Akşemseddin gibi devre damgasını vuran âlim bir babanın da çocuğu olması hasebiyle devrin önemli bir köşe taşıdır. Bu çalışmada, döneminin mesnevi sahasının önemli bir şahsiyeti olarak kabul edilen Hamdullah Hamdî’nin Divanı’nda yer alan durum biçimbirimleri incelenmiş, durum biçimbirimsel kullanımlara ait örnekler sunulmuştur. Şair, dilin ifade imkânlarından olan bu kullanımları, içinde bulunduğu edebî anlayışın imkânlarıyla birleştirerek şiirlerinde yansıtmaya çalışmıştır. Ortaya koyduğumuz dil malzemesi, Hamdî’nin şahsında, ilgili dönem ve sonraki dönemlerle ilgili de fikirler verebilecektir.

Language constitutes the basic material of literature which is saving of experiences in human life and the conveyer of societies’ word existence besides forming system of understandings among people, too. Difference of the levels of use, development, understanding and transfer of the language has brought with the variety of methods and opportunities in the language, too. Morpheme is accepted as the smallest part – which is conveyer of meaning – of a language. Case morphemes can be introduced as affixes which correspond the cases of names on the point of establishing the temporary meaning connections between names and verbs in the sentence. These morphemes which have taken their part in literary texts of every era of our language right from the first Turkish texts have had an effect upon literary works and accordingly on language with various semantic contributions. To view pieces of poem from the viewpoint of their additional uses besides their frequencies of word presents us important data in terms of both morphemes and features of wording. Hamdullah Hamdî is an important milestone of the era in consequence of being the son of a scholar father like Akşemseddin, who has branded on the era, besides writing first important mesnevi of Yusuf u Züleyha in our literature. In this study, the case morphemes which has taken place in the Divan of Hamdullah Hamdi who is accepted as an important personality of mesnevi field of his era have been reviewed and examples which belong to case morphemic uses have been presented. The poet has tried to reflect these uses which are of expression opportunities of the language in his poems by combining with the opportunities of the literary perception in which he has been. The language material which we have presented will be able to give ideas about the related era and following eras in Hamdi’s personality.