Elimizdeki metin yazıldığı dönemde sıbyan mekteplerinde ders kitabı olarak okutulmuş sözlüklerden bir tanesidir. Ele alınan metin 53 varaklık bir mecmuanın ilk 29 varakında mevcut olan Farsça-Türkçe bölümüdür. Tamamı 53 varak olan eserin Farsça-Türkçe kısmından sonra Arapça-Türkçe bölümü vardır ve nazım tarihi hakkında bilgi verilmemiştir. Metnin tek nüshasının 1560 tarihinde istinsah edildiği bilinmektedir. 1a-28a varakları arasında bulunan Farsça-Türkçe sözlük bölümüne Klâsik Türk Edebiyatı ve Türk Dili sahalarının istifadesine sunulmak üzere çalışılmıştır. ‘İlm-i Lugat, ?İmad-zade Veli b. Yusuf-ı ?İmadi, telif 968/1560 künyeli sözlüğün tespit edilebilen tek nüshası, İran/Tahran, kitab-hane-i ‘Umum-ı Ayetullah Bahfi-i Mar?aşi 2048 numarada kayıtlı, 53 varaklık bir mecmuanın ilk 28 varakında Farsça-Türkçe sözlük yer alırken 29-53 varakları arasında Arapça-Türkçe sözlük kısmı bulunmaktadır. Ahmed b. Vildan-ı Akçeşehri’nin nesih hattıyla Rebiyülahir 968/Aralık 1560 tarihinde istinsah edilmiştir. 71 kıt?adan ibaret Farsça-Türkçe sözlük ?Imadi mahlasını kullanan ?Imad-zade Veli b. Yusuf tarafından nazmedilmiştir. ?Imad-zade Veli Çelebi adıyla tanınan müellif İskilip’te doğmuştur. Manisa müftülüğünden emekli olan dayısı Köse Bozan Efendi’den mezun olarak kadılık görevinde bulunmuş ve bu münasebetle Kadı Veli adıyla da bilinmiş ve şiirde ‘Imadi mahlasını kullanmıştır. Fa?izi müellifin ölüm tarihini 1003/1595 olarak kaydetmektedir (Fa?izi). Nüsha Seyyid Ahmed-i Hüseyni tarafından tavsif edilmiş ve tavsifte eserin adı “İlm-i Lugat” şeklinde tespit edilmiş, ancak nazım tarihi hakkında bir bilgi verilmemiştir. Tavsifte eser hakkında verilen bilgide ‘İlm-i Lugat, 71 kıt?adan müteşekkildir. Kıt?alar kafiye ve rediflerine göre alfabetik olarak tertip edilmiştir (Öz,1996: 267)’ ifadeleri yer almışsa da eserin incelemiş olduğumuz Farsça-Türkçe bölümünde dizelerin eş düzeyde devam etmediği ve belli bir kafiyenin takip edilmediği tespit edilmiştir.

This text that is in our hand is one of the dictionaries that was used as a school book in the Ottoman elemantary-primary schools at the time it was written. The text that we are dealing with is the existing Persian-Turkish section of the 53 page/leaf periodical’s first 29 pages/leaves. The complete version of the text is composed of 53 pages/leaves. After the Persian-Turkish part there is an Arabic-Turkish part and the dates of the verses are not given in the text. It is known that the only edition of the text was copied in 1560. The Persian-Turkish dictionary section between the pages 1a-28a is studied to serve for the Classical Turkish Literature and Turkish Language fields. The only confirmed copy of the dictionary which has the masthead that says "‘İlm-i Lugat, ʽİmād-zāde Velī b. Yūsuf-ı ʽİmādī, telif 968/1560" is in kitāb-hāne-i ‘Umūm-ı Āyetullāh Bahfī-i Marʽaşī, Iran/Tehran, with the record number of 2048 and it has 53 pages. In the first 28 pages of the compendium, apperas the Persian-Turkish words. The rest of the compendiom, in between the pages 29 and 53, there is the Arabic-Turkish chapter. It was copied by Ahmed b. Vildan-ı Akçeşehri, in the style of naskh calligraphy (nesih hattı), in the fourht month of hijri calendar/Rebiyülahir 968/December 1560. The first part we have studied, composed of 71 verses. This part is titled as Persian-Turkish dictionary. It was put together in form og poetry by ʽĪmād-zāde Velī b. Yūsuf, who used the pseudonym "ʽĪmādī". The author, who was known by the name ʽĪmād-zāde Velī Çelebi, was born in İskilip. He was instructed by his uncle, who had retired from the office of mufti in Manisa. After he completed his education, he served as a kadi (judge). During his his duty as a kadi (judge), he was also known with name Kadi Veli, but he kept using his name İmadi in poetry. About the date of death of the Fāʽizī author, there has been made a record that states 1003/1595. The copy was announced to science community by Seyyid Ahmed-i Hüseyni and in this announcement the name of the volume was determined as "İlm-i Lugat", but it hasn't been given any information about date. The information given in the characterization part, it says that the 'İlm-i Lugat composed of 71 verses. Even though it is stated that, the verses are organized alphabetically, in according to their rhyme and repeated word patterns (Öz, 1996: 267), it is confirmed that in the Persian-Turkish chapter wich we analyzed, the lines do not proceed in an even degree and there is no positive pattern of rhyme.