Kelime yapımı söz konusu olduğunda Almanca en zengin dillerden biridir. Almancada fiiller isim, sıfat ve fiil kökü kullanılarak türetilirler. Öneklerin fiil türetimindeki işlevi oldukça büyüktür. Bu nedenle Almanca kelime yapısı ve özellikle önekli fiiller Almanca öğretiminde önemli bir yere sahiptir. Bu konu yabancı dil öğreniminde öğrencilerin kelime hazinelerini arttırmakta ve dili daha etkin kullanmalarını sağlamaktadır. Almancada ayrılan, ayrılmayan ve hem ayrılan hem ayrılmayan öneklerin kullanılmasıyla, taban fiilden sesbilimsel, biçimsel, sözdizimsel ve anlamsal olarak farklı yeni fiiller elde edilmektedir. Oysa Türkçede öneklerin varlığı bile bazı dilciler tarafından kabul edilmemektedir; kabul edenler de işlek olmadıklarını belirtmektedir. Türkçede genellikle önek ile isim ve sıfat türetimi sözkonusu olmakta, fiil türetimi ise Almancadaki kadar karmaşık bir yapıda gerçekleşmemektedir. Hem öğrenen hem de öğretici açısından tamamen yabancı olan bu konuyu daha açık hale getirmek gerekmektedir. Bu çalışmada önekli fiillerin özellikleri birçok yönden ele alınmıştır. Bu noktada karmaşık yapı olarak Almanca ayrılabilen önekle türetilen fiillerde, cümle kurulumunda önek cümlenin sonunda yer alması özelliği örnek verilebilir. Bu özellik Türk öğrenciler için yabancı ve zor bir konudur. Özellikle hem ayrılan hem ayrılmayan önekler, biçimsel, anlamsal, sözdizimsel ve sesbilimsel farklılıklar taşımakta ve bu farklılıklar ayrılma-ayrılmama kriterlerini belirlemektedir. Bu kriterler Almancada önekin ayrılması ya da ayrılmaması söz konusu olduğunda birbirlerini etkilemektedir. Önekle türetilmiş fiildeki anlamsal farklılık, önekin vurgulanıp vurgulanmayacağını belirleyen temel faktördür. Bu nedenle Türk öğrencilere Almanca öğreniminde karmaşık gelmektedir. Tüm bu faktörler göz önüne alınarak öneklerle ilgili yapılan araştırmalar kılınış biçimleri (Aktionsarten) ile de ilişkilendirilmiştir.
Considering word formation, German is one of the richest languages in the world. In the German language prefixed verbs are formed from nouns, adjectives and verb roots. Prefixes hold an important role in verb formation. Therefore, German word structure and especially prefixed verbs are important in German language teaching. This issue influences vocabulary knowledge in language learning and effective language use. In the German language, phonetically, morphologically, syntactically and semantically different and new verbs can be formed from root-verbs through separable, inseparable, and both separable and inseparable prefix use. However, in the Turkish language some linguists deny even the existence of prefixes and the linguists who do not deny but admit to them refer to them as rare. In the Turkish language, noun and adjective formation with prefixes are more frequent and rare verb formations with prefixes are simpler than verb formations with prefixes in the German language. It is necessary to make this issue clear for both the language learner and the language educator. This study handles prefixed verbs from various perspectives e.g. an example of a complex structure in the German language is the use of prefixes with verbs at the end of sentences. This feature is an unfamiliar and difficult issue for Turkish learners of the German language. In particular, both separable and in-separable prefixes have morphological, syntactic and semantic variations and these variations determine the criteria for separableness. These criteria affect each other in terms of the prefix’s separableness. The semantic variation of a prefixed verb is the basic factor determining the stress of the prefix. Therefore, considering all these factors, this study connects the research conducted on prefixes to their lexical aspects (Aktionsarten).
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.