Kağızmanlı Şeyh Zeynelabidin (ö.1952), son devir Nakşî âlim ve mutasavvıflarındandır. Hayatı, ilmi ve tasavvuftaki yeri hakkında çok az şey bilinmektedir. Ancak bugün, canlı kaynak konumundaki torunlarından elde edilen bir kısım bilgi ve belgeler, bu hususta önemli bir boşluğun doldurulmasına katkı sağlamaktadır. Bu kaynaklara göre; Şeyh Zeynelabidin, Muş’un Bulanık ilçesi Abri (Esenlik) köyünde medfun, âlim ve seyyid bir zat olan Şeyh Aynülmelek (Abdülmelik) (ö.726/1326)’in soyundan gelmektedir. Tasavvuf yolundaki seyru sülûküne Şeyh Muhammed Küfrevî (ö.1316/1898)’ye intisab ederek başlamış; icâzetnâmesini ise onun oğlu Şeyh Abdülbaki Küfrevî (ö.1943)’den almıştır. Orijinal nüshasına ulaştığımız bu icâzetnâmenin içeriğinde bir kısım tasavvufî bilgi ve tavsiyeler ile beş ayrı senetle Hz. Peygamber’e ulaşan tarikat silsilesi yer almaktadır. Zeynelabidin, I. Dünya Savaşı yıllarında Abri köyünden Cizre’ye muhacir olarak gitmiştir. Ancak daha sonra devrin idarecileri tarafından aynı şehirde sürgüne tabi tutulmuştur. Cizre’de bir süre imamlık yapmış ve bu esnada birçok talebe ve mürid yetiştirmiştir. Bunlardan Hulusi Yahyagil (ö.1986) hariç, geri kalanları hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Şeyh Zeynelabidin, Cizre’deki sürgün hayatının bitmesinden sonra Kağızman’a yerleşmiş ve irşâd faaliyetlerine burada devam etmiştir. Bu makalede öncelikle, Şeyh Zeynelabidin’in hayatı ve nesebi hakkında bilgiler verilecektir. Daha sonra ise onun, Şeyh Abdülbaki Küfrevî’den aldığı tarikat icâzetnâmesi değerlendirilecektir. Ayrıca onun tasavvufî kişiliğinin ortaya konulmasına katkı sağlayacağını düşündüğümüz, Hulusi Yahyagil ve yakın dostu Alvarlı Muhammed Lutfî (ö.1376/1956)’nin kendisine yazdığı mektuplar üzerinde durulacaktır.

Sheikh Zaynalabidin (d.1952) is from Kagızman and he is one of the recent scholars and sufis. We know too little about his life and his place at science and mysticism. Today, however, some information and documents obtained from the grandchildren, who are in position of living resources, contribute to fill an important gap in this regard. According to these sources; Sheikh Zaynalbidin, is buried in the village of Abri, in the district of Bulanık, Muş, and he is one of the descendants of Sheikh Abdulmalik (Aynulmalak) (d.726/1326) who is a scholar and sayyid (an honorific title borne by male descendants of the prophet Muhammad). His spiritual journey at sufi path began as a member of Sheikh Mohammed Kufravi (d.1316/1898) and he took his diploma from his son, Sheikh Abdulbaki Kufravi (d.1943). There are some mystical knowledge and advice in the contents of this diploma we have reached the original copy and it has the cult series which reaches to the Prophet with five separate evidence. During the First World War years, Zaynalabidin Abri came to Cizre as a immigrant from the village of Abri. He is subjected to exile at the same place by the managers of that age. He worked as a imam (prayer leader) in Cizre and educated a large number of students and disciples. There is not any information about the rest of these students except Hulusi Yahyagil (d.1986). After the end of his exile in Cizre, he settled in Kagızman and continued to his enlightenment activities. This article will first provide information about Sheikh Zaynalabidin’s life. Then his cult degree which he received from Sheikh Abdulbaki Kufravi will be assessed. We will focus on letters that were written by Hulusi Yahyagil and his close friend Muhammad Lutfi (d.1376/1956) who is from Alvar. We believe that these letters will contribute to reveal his mystical personality.