Arnavut Yazınında Türkçe Verintiler

Author:

Number of pages:
649-658
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 10

Türk Dilinin Balkanlar’daki yeri Osmanlı ve Osmanlı öncesi dönemlere denk gelmektedir. Osmanlı öncesi, 7 yüzyıldan itibaren Hun, Avar, Bulgar, Peçenek, Kuman gibi Türk boylarının Slavlarla aynı dönemlerde Balkanlar’a yerleştiklerini, özellikle Türkçe yer (şehir, kasaba) adlarında etkin rol oynadıklarını görmekteyiz. Daha sonra ise, 15 yüzyıldan başlayarak Osmanlının Balkanlar’da hüküm sürdüğü 500 yıllık dönemde, Osmanlı Dönemi Türkçesi egemen olmuş ve bölgedeki yerel dillere karşın superstratum konuma gelmiştir. Böyle bir durumdayken, etrafındaki dillere veren (dönor) dil olarak Türkçe ödünçlemelerde bulunmuştur. Gerek kelime, gerekse ekler, son ekler ve sözdizimsel yapılar açısından Türkçenin Balkan dilleri (Boşnakça, Sırpça, Bulgarca, Makedonca, Arnavutça, Yunanca, Romence, Ulakça, Pomakça ve Roman) üzerinde etkisi görünmektedir. Ortak dil ile kültürel yaşam komşu dillerin etkilenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Bu çalışmada, Arnavut dili ve yazınında, özellikle şiirinde yer alan Türkçe verintiler incelenmiştir. Dilbilimsel bağlamda incelenen bu sözcükler dil teması ve kültür kuramları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Osmanlı dönemi Türk-Arnavut ilişkilerine bakılmış ve Türkçenin Balkanlara yayılması incelenmiştir. Arnavut yazınından örnekler vererek Türkçe verintilerinin dilbilimsel incelemesi yapılmıştır. Arnavut dilinde yer alan Türkçe verintiler dilin nerdeyse her alanında görüldüğü ve günümüzde de kullanıldığı belirlenmiştir. Türkçe verintilerin Arnavut dilinin ayrılmaz bir parçası haline geldiği görülmüş, Arnavutçanın ses ve sözdizimi kurallarına uyarlanarak kullanıldıkları saptanmıştır. Çalışmamız, dilsel temas sonucu oluşan Türkçe verintilerin, temas bittiği halde, kültürel koşutluk sayesinde Arnavutçada halen canlı bir şekilde yaşamaya devam etiklerini göstermektedir.

Keywords


Turkish language had taken its place in the Balkans not only during the Ottoman period, but even before. The settlement of the Turkish tribes such as Hun, Avar, Bulgar, Pechenek, Kuman coincides with the settlement of the Slavs in the Balkans back in the 7th century A.D. These Turkish tribes had left a mark in the region, particularly in the names of the regional toponyms (town and city names). Furthermore, later, from the 15th century onwards, for over 500 years of Ottoman rule in the Balkans, the Ottoman Turkish had dominated and influenced the local languages (Bosnian, Serbian, Bulgarian, Macedonian, Albanian, Greek, Romanian, Ulach, Pomak and Romani) in the region. As such it had function as a donor language and had given borrowings (borrowed words, suffixes, syntactic structures) to the other languages. Turkish influence in Albanian is observed in both spoken and written language. This study elaborates the usage of Turkish borrowings in the Albanian literature. The analysis are given within the framework of language contact and culture circle theories. Turkish-Albanian relationships during the Ottoman rule in the Balkans are examined. Expansion of Turkish in the Balkans is reviewed. It is observed that Turkish borrowings take an inseparable part in Albanian. It is concluded that Turkish borrowıngs are integrated into Albanian by phonetic and syntactic adaptation. The study gives emphasis on the ongoing usage of the Turkish borrowings in Albanian that resulted due to language contact. It points out that even though there is no existing language contact as such the active usage of Turkish borrowings in Albanian language and its literature is due to the cultural parallelism.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 760
Number of downloads 469

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.