Klâsik edebiyat geleneğine bağlı şâirler, kelimelerin değişik anlam çağrışımlarını, mazmunları kullanarak eserlerini örgülemişlerdir. Tasavvufî anlayışa bağlı Dîvân şâirlerinin şiirleri değerlendirilirken onların dinî bakış açılarının eserlerine yansıma şekli, dünya görüşleri ve varlık algıları ihmal edilmemelidir. Böylece eserlerin anlam derinlikleri daha iyi kavranabilecektir. Her şâirin şiirinden zorlama bir tasavvufî anlam çıkarmaya çalışmak doğru olmadığı gibi, mutasavvıf bir şâirin şarap, meyhane, sevgili gibi ilk bakışta dünyevî çağrışımları olan unsurları kullanmasına bakarak sathî yorumlar yapmak da uygun olmayacaktır. Bu ayrımı yapabilmek için de söz konusu unsurların anlam boyutlarına vâkıf olmak gerekir. Öyleyse mazmunların ve klâsik edebiyatta çokça kullanılan kelimelerin edebiyattaki çeşitli anlamlarını ortaya koymaya çalışan tahlil denemeleri, bu unsurların hem dinî hem de dünyevî anlam katmanlarını ortaya koyma açısından istifade sağlayacaktır. Bu düşüncelerden hareketle kaleme alınan bu makalede, Halvetiyye tarikatının üç önemli şeyhi ve şâiri olan Dede Ömer Rûşenî (ö.1487), Şemseddin Sivâsî (ö.1597) ve Ümmî Sinan’ın (ö.1657) dîvânlarında, anâsır-ı erbaayı oluşturan “ateş, hava, su ve toprak” unsurlarının kullanımı konu edilmiştir. Beyitlerin çoğunda bunların biri veya ikisi görülmekle birlikte üç unsuru, hatta dördünü birden içeren örneklere de rastlanmıştır. Ateş, hava, su veya toprağın kullanılmasıyla yapılmış tamlamalar ve ifade kalıpları, söz konusu isimlerin dîvânlarında dinî, tasavvufî çağrışımları ve uhrevî anlamlarıyla dikkati çekmektedir. Makalede, konuyla ilgili beyitler günümüz Türkçesine çevrilerek verilmiş, ardından beyitlerin değerlendirmesi yapılmıştır. Bu değerlendirme sırasında, kullanılan unsurların tasavvufî terminolojideki anlamları ve bu anlamlardan yola çıkılarak metindeki çağrışımları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Poets who depending on the classic literary tradition, wrote the works using different meanings of the words. When commenting the sufi poet's poems should be noted that their religious perspectives, world views and perceptions of existence. Thus, the depth of meaning of the works will be better understood. It is not possible to extrapolate mystical meaning in each poet's poems. But when the sufi poets using wine, tavern, beloved, they want to explane different things about sufi doctrines. It will not be true negative comments when referring to the first meaning of these words.Therefore, is necessary to know the different meaning of words in Sufi poetry.It will be beneficial analysis experiments that tried to identify the various meanings of words, frequently used in classical literature and for both religious and secular reveal the layers of meaning of these elements. In this article is described that the religious and mystical connotations of four elements in the Divans of Dede Ömer Rûşenî (d.1487), Şemseddin Sivâsî (d.1597) and Ümmî Sinan (d.1657) who very important poets in tariqa of Halvati. Four Elements consist of fire, air, water and soil. Phrases and expressions made by these elements that draws attention in this poet’s