Hüseyin bin Muhammed’in İlm-i Tıbb Adlı Eseri

Author:

Number of pages:
517-574
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 4

Genel olarak hastalıklardan korunmak için doğru bir yaşam tarzı oluşturmanın yollarının an-latıldığı “İlm-i Tıbb” adlı eser Arapçadan Türkçeye tercüme edilmiş bir eserdir. Tek nüshasını tespit ettiğimiz eser Muhammed bin Hasan adında bir tıp bilgini tarafından yazılmıştır. Eserin ne zaman yazıldığı konusunda herhangi bir bilgiye ulaşamadık. Eserin dil özelliklerine ve metin içinde geçen bir ifadede İstanbul’dan “Dâru’s-saltanatu’s-seniyye” olarak bahsedilmesi eserin 15. yüzyıl sonu ile 16. yüzyılın başlarında yazılmış olma ihtimalini kuvvetlendirmek-tedir. Eser Cenab-ı Allah’a hamd ü sena ve peygambere övgünün yer aldığı mukaddime ile her birine “ravza” adı verilen sekiz bölümden oluşmaktadır. Söz konusu bölümlerde yiyecek-ler, içecekler, uyku, hacamat, insan psikolojisi gibi sağlığın korunmasında dikkat edilecek hususlar ile hastalıklara karşı alınacak önlemler hususunda tavsiyeler yer almaktadır. Çalışmamız giriş, dil özellikleri, metin, sözlük ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde incelediğimiz eserin genel özellikleri hakkında bilgi verdik. Yazım, ses ve yapı özelliklerinin bulunduğu “dil özellikleri” bölümünde ise metnin yazılış özelliklerinin yanı sıra ilk defa çalışılmış olması dolayısıyla metnin tam bir gramerini ortaya koyduk. Ça-lışmamızın çeviri yazısının bulunduğu metin bölümünün ardından eserde geçen ve anlamları bilinmeyen bazı yiyecek, içecek isimleri ile hastalık isimleri, tedavi yöntemlerinin yanısıra bazı Arapça ve Farsça kelimelerin anlamlarının yer aldığı “sözlük” bölümünü ekledik. Sonuç bölümünde ise çalışma neticesinde elde ettiğimiz bulgulara yer verdik.

Keywords


İlm-i Tıbb is a work in which ways of creating a ture lifestyle to protect against disea-ses are described generally and which has been translated from Arabic into Turkish. The work of which only a single copy has been identified has been written by a medical scholar named Muhammad bin Hasan. We could not get any information on when the work was writ-ten. Language features of the work and a statement which mentions İstanbul as “Dâru’s-saltanatu’s-seniyye” strengthen the possibility of to be written in late 15th century and early 16th century. The work is consist of muqaddima and eight chapters each of which is called as "ravza". Topics to be considered in the maintenance of health such as foods, drinks, sleep, cupping, human psychology and advice on measures against diseases are mentioned in the work. Our study consists of introduction, language features, text, dictionary and conclu-sion sections. We provide information about general characteristics of the work in the intro-duction section. Because of the fact that it is studied for the first time, we put a complete grammar of the text in "language features" section that includes writing, sound and structure of the language. After the text section which includes the translation of our work, we added "dictionary" section that includes some unknown food, drink and disease names and treat-ment ways of them in addition to meanings of some Arabic and Persian words. In the conc-luding section, we included the results we have reached during the study.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 718
Number of downloads 428

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.